309
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

آموزش عالی

واضح است که اجرای یافته‌های مربوط به بهباشی با نوجوانان پایان نمی‌گیرد. در آموزش عالی نیز دوره‌های روان‌شناسی مثبت‌نگر بیش از پیش رایج و پرخواهان شده‌اند. تاکنون صدها دوره مربوط به مقطع کارشناسی در امریکا، بریتانیا و استرالیا تدریس شده است. در دانشگاه هاروارد، کلاس‌های روان‌شناسی مثبت‌نگرِ آقای طل بن شَحَر۱ هر ترم ۱۴۰۰ دانشجو را جذب کرده است (حدود ۲% از همه دانشجویان دوره کارشناسی)؛ که همین استقبال این کلاس را به بزرگترین کلاس در تاریخ دانشگاه هاروارد تبدیل کره است.

چنانچه پیشتر گفتیم، دو برنامه کارشناسی ارشد در روان‌شناسی مثبت‌نگر کاربردی،۲ یکی در دانشگاه پنسیلوانیا در امریکا، و دیگری در دانشگاه لندن شرقی۳ در بریتانیا،]۴[فرصت رشد عمیقِ دانش و فهم انتقادی از نظریه و تحقیق در روان‌شناسی مثبت‌نگر، و نیز مطالعه و استفاده از گستره مداخلات روان‌شناسی مثبت‌نگر و روش‌های سنجش را به دانشجویان عرضه می‌کنند، تا یافته‌های این علم را در حوزه‌هایی که بیشترین نیاز را بدان‌ها دارند به کار گیرند.

مقایسه این دو برنامه در دو قاره مختلف، شباهت غیرمنتظره‌ای را در تجربه دانش‌جویان نشان داد. این تجربه‌ها از سوی برخی به‌عنوان «تجربه تغییر زندگی»۴ یا «غوغای بودن»۵ توصیف شد، که ویژگی‌هایش عبارت است از سطح بسیار بالای انگیزش درونی، اشتیاق و تعهد پایدار. با وجود آنکه دانشجویان را اعضای متفاوتی از هیأت علمی آموزش می‌دادند، و برنامه‌هایی داشتند که در بافت‌های فرهنگی تا اندازه‌ای متفاوت عمل می‌کردند و نیز شیوه‌های متفاوتی در پژوهش داشتند، اما توصیفات دانشجویان از تجربه‌هایشان به هم نزدیک بود. یک مطالعه ‌انجام‌شده از سوی بانیوِل و سلیگمن (در حال آماده‌سازی) شش عامل اصلی خارق‌العادگی MAPP(دو برنامه کارشناسی ارشد در روان‌شناسی مثبت‌نگر کاربردی) را آشکار ساخت؛ که عبارتند از: فراخوانی برای این حرفه، گشودگی به تغیر شخصی، تجربه هیجانات خوشایند یا مثبت، تحریک و موشکافی فکری/عقلانی شدید، پیوند با دیگران و بخشی از چیزی بزرگتر (یا معنایی وسیع‌تر) بودن. با رشد سریع و برنامه‌ریزی‌شده برنامه‌های تحصیلات تکمیلی در آرژانتین، استرالیا، ایتالیا و دیگر کشورها، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا مشخص کند که آیا

1.. Tal Ben-Shahar؛ (واژۀ عبری معادلِ عربی طل بن سحر/ شبنم پسر سحر) روان‌شناس مثبت‌نگر امریکایی اسراییلی. م

2.. Master’s programmes in Applied Positive Psychology (MAPP)

3.. University of East London

4.. ‘a life changing experience’

5.‘ .the combustion of the being’


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
308

را از والدینشان می‌آموزند و همان را نیز بدون هیچ تأملی در تربیت فرزندانشان به کار می‌گیرند. اگرچه نگرش‌های گوناگونی درباره مولفه‌های فرزندپروری خوب و مناسب وجود دارد، اما روان‌شناسان کودک عموماً هم‌رأی هستند که پشتیبانی و تقویتِ رشد سالم، سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی و عزت نفس ضروری است. سبک فرزندپروری مقتدر۱ (یعنی، سطح بالایی از کنترل والدینی به همراه حساسیت و علاقه ‌بالا به کودک) عموماً بهترین راه ایجاد کودکان سالم از منظر روان‌شناختی دانسته می‌شود (باومریند،۲ ۱۹۹۱، ۱۹۹۳). تحقیقات نوین روان‌شناسی مثبت‌نگر فرزندپروری مثبت را مورد کاوش بیشتری قرار داد و هفت رُکن فرزندپروری را شناسایی کرد که بر نیازهای روان‌شناختی کودکان متمرکز هستند (کمرون و ماگین، ۲۰۰۸):

 مراقبت و محافظت: حساسیت نسبت به نیازهای اساسی به کودک، نشان می‌دهد که ما به او توجه و علاقه داریم و او برایمان مهم است.

 دلبستگی ایمن: به نظر می‌رسد که دلبستگی ایمن نقش سپر را در برابر اضطراب ایفا می‌کند و به‌عنوان یک سازوکار حفاظتی عمل می‌نماید.

 ادراک مثبت از خویشتن: این امر برای فراهم ساختن رشد یک خودانگاره مثبت ضروری است.

 شایستگی هیجانی: این توانایی زیربنای رشد موفقیت‌آمیز روابط بیرون از خانواده را تشکیل می‌دهد و می‌تواند آمادگی و گرایش به مشکلات سلامت روانی بعدی را تعدیل کند.

 مدیریت خود:۳ هنگامی که عوامل بیرونی وسوسه‌گر، پرجاذبه و اجبارگر می‌کوشند تا خود را به فرد تحمیل کنند، از رفتارهای نامناسب جلوگیری می‌نماید.

 تاب‌آوری: افراد تاب‌آور به‌نظر می‌آید که قادر به فهم رویدادهای زندگی‌شان هستند (بینش)، قادر به رشد فهم‌شان از دیگران هستند (همدلی)، و می‌توانند کنترل تجربیات زندگی‌شان را به دست گیرند (پیشرفت).

 احساسِ تعلق: پژوهش‌های مربوط به ارتباطات نشان داده‌اند که انسان اساساً موجودی اجتماعی است و بر نیاز به تعلق تأکید کرده‌اند.

1.. Authoritative parenting؛ سبک مقتدرانه= قوانین و خواستههای مشخص و قاطع والدین + مهرورزی + تعامل مثبت و مشارکت دادن کودک در امور خانواده. م

2.. Baumrind

3.. Self-management

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55009
صفحه از 392
پرینت  ارسال به