263
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

مسلماً، شگفت‌آورترین دستاورد تحقیقات دهه گذشته، کشف تأثیر مثبت فعالیت بدنی بر عملکرد شناختی در دانش‌آموزان و بزرگسالان سالخورده‌تر است (باوچر، ۲۰۰۰). تحقیقات انجام‌شده در مدارسِ دارای برنامه تربیت بدنی منظم روزانه،۱ کاهشِ تمایل به غیبت و رفتار پرخاشگرانه، اعمال سختگیرانه انضباطی، و نیز افزایش پیشرفت تحصیلی و بهبود رفتارهای کلاسی و توجه را نشان داده‌اند (رِیتی،۲ ۲۰۰۸). بدبختانه، افولِ توجه به تربیت بدنی به سرعت در سرتاسر جهان گسترش یافته است؛ به‌طوری که تنها کمتر از ۳.۸% از دانش‌آموزان ایالات متحده تربیت بدنی منظم دریافت می‌کنند (لی، ۱۹۹۵). برخی علت این افول به خاطر افزایش آزمون‌‌های درسی استاندارد، نبود بودجه برای معلمان باتجربه، و اعتقاد به تأثیر بالقوه مخرّب ورزش بر عملکرد علمی دانسته‌اند. عجیب آنکه، نظام‌های تربیتی تحقیقات جدید علوم اعصاب را که نشان می‌دهند فعالیت بدنی توانایی‌ یادگیری را زیاد می‌کند، نادیده می‌گیرند. خودِ ورزش شما را باهوش‌تر نمی‌کند، اما ذهن شما را برای توجه و جذب بیشتر و بهتر اطلاعات داده‌شده آماده‌تر می‌کند. شکل‌پذیری عصبی۳عبارت است از توانایی مغز برای تبدیل و تغییر مسیرهای عصبی و ایجاد مسیرها و اتصالات تازه ‌عصبی با تجربه‌های تازه. سلول‌ها تغیرپذیرند و در واقع نیز تغییر می‌کنند، و از این‌رو، فعالیت بدنی می‌تواند به ما در «سیم‌کشی دوباره»۴ مغزمان کمک کند. ورزش غلظت سروتونین، نوراپی‌نفرین، و دوپامین را بالا می‌برد (رِیتی، ۲۰۰۸). وانگهی، دانشمندان بر این باورند که پروتئین خاصی وجود دارد با عنوانِ عامل نوروتروفیکی مشتق از مغز (بی‌دی‌ان‌اف)،۵ که عامل رشد مغز است (رِیتی، ۲۰۰۸). ورزش مقدار این پروتئین را در مغز افزایش می‌دهد، و از این طریق بازده یادگیری و حافظه را زیاد می‌کند.

کوتاه سخن آنکه، مشارکت در فعالیت بدنی می‌تواند به افزایش بهباشی فردی و اجتماعی را کمک کند. فعالیت بدنی و ورزش نه تنها بدن‌ ما را سالم و تندرست نگه می‌دارد، بلکه ذهن‌ و روانمان را نیز سالم و ما را شاداب می‌سازد. عقل سالم در بدن سالم است.

1.. structured daily physical education )PE) programmes

2.. Ratey

3.. Neuroplasticity

4.. rewire؛ یعنی تشکیل زنجیره‌های عصبی تازه. م

5.. brain-derived neurotrophic factor (BDNF)؛ BDNF یکی از اعضای خانوادۀ نوروتروفین، از عوامل رشد بافت عصبی است. م


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
262

۲۰۰۲؛ کورنیا، ۲۰۰۳؛ کمبِل و دیگران، ۲۰۰۵؛ ویرت و دیگران، ۲۰۰۵؛ میوتری و دیگران، ۲۰۰۷). در بیماران مبتلا به اچ‌آی‌وی (ایدز) فعالیت بدنی شرکت‌کننده می‌تواند پیشرفت اچ‌آی‌وی را بکاهد، و نیز میزان CD۴ سلول T۱ را افزایش دهد (مصطفی و دیگران، ۱۹۹۹؛ آرای۲ و بیل، ۲۰۰۲). به خاطر جنبه ترسناک تأثیرات شیمی‌درمانی و درمان ضد ویروسی ایدز،۳فعالیت بدنی می‌تواند به مبارزه با تغییراتِ ترکیبات بدن کمک کند. حتی شرکت در یوگا، در برابر فعالیت معمولی، می‌تواند مزیت‌هایی چون بازگردانی کنترل بدنی، و افزایش فایده درمان و امید را برای دارانده بیماری جسمانی دربرداشته باشد.

و صدالبته، این تنها افراد نیستند که از اشتغال به فعالیت سود می‌برند. ورود در گروه‌های فعالیت‌ بدنی موجود در جامعه می‌تواند باعث ایجاد هویتی نیرومند و احساس به‌هم‌پیوستگی شود. گروه‌های مشغول به فعالیت بدنی در جامعه، همچنین می‌توانند افراد محروم و نادیده‌گرفته‌شده در اجتماع، مانند سالخوردگان و یا بیماران روانی، را یابند و آنها را در طی یک فعالیتِ بارآور قادر به همراهی و تعامل با دیگر افراد در شرایطی مشابه کند. در نتیجه، مشارکت در فعالیت، و محیط ایجادشده از سوی آن می‌تواند مؤلفه‌های الگوی ریف از بهباشی روان‌شناختی (خودمختاری، سلطه محیطی، رشد شخصی، روابط مثبت، هدف در زندگی، خویشتن‌پذیری۴) را تسهیل کند (ریف و سینگر، ۲۰۰۶).]۸[جوامع نیز سهم اقتصادی زیادی از مضرات انتخاب سبک زندگی تنبل و راحت‌طلبانه یا مزایای سبک زندگی پویا و پرتحرک می‌برند. برآورد می‌شود که در سال ۲۰۰۲، عدم فعالیت بدنی در بریتانیا چیزی نزدیک به ۸.۲ بیلیون۵ پوند هزینه داشته است. امروز که بی‌تحرکی بسیار بیشتر شده است و به‌نظر پیوسته بیشتر هم می‌شود، هزینه‌های ورزش‌نکردن و فعالیت بدنی ‌نداشتن نیز به همان‌سان افزایش یافته است (وایلر و دیگران، ۲۰۱۰). مداخله‌های جامعه‌محور که اینک در بریتانیا برای حل این مشکل به کار گرفته می‌شود، برخی‌شان بدین قرارند: دسترسی به پارک‌ها، کوره راه‌ها، مراکز و مسیرهای دوچرخه‌سواری مانند خط عبوری مخصوص دوچرخه، دوچرخه‌های رایگان، ارتقای فضای سبز و سفَر سالم‌تر و سبزتر.

1.. CD۴ T-cell؛ CD۴ پروتئینی است در سطح سلول T-helper که اچ‌آی‌وی خودش را به آن می‌چسباند و از طریق آن وارد سلول می‌شود. م

2.. Arey

3.. HIV antiretroviral treatment

4.. self-acceptance

5..billion

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55317
صفحه از 392
پرینت  ارسال به