19
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

زندگی بااشتیاق، بر غرقگی، اشتیاق، شیفتگی و بهباشی تمرکز می‌کند، در حالی که زندگی معنی‌دار، خدمت به چیزی والاتر از خود را در بر دارد. پس، افراد می‌توانند با جست‌وجوی این سه نوع «زندگی» به شادکامی برسند. اکنون، مفهوم شادکامی اصیل بیش از آنکه یک دستورالعمل علّی برای شادکامی باشد، یک نظریه است (رشید۱، ۲۰۰۹ الف). از آنجا که روان‌شناسی مثبت‌نگر در حال رشد و گسترش دادن دادگان۲ طولی است، در آینده، بیشتر درباره چگونگی کارکرد هماهنگ این سه نوع «زندگی» برای افزایش بهباشی خواهیم دانست.

دراین‌باره بیاندیشید که... شلدن (۲۰۰۹)
اصالت را «خلوص هیجانی، سازگاری خود و عمق روان‌شناختی» تعریف می‌کند. انسانی‌نگر‌ها
از آغاز معتقد بودند که شما نمی‌توانید این‌گونه مفاهیم انتزاعی را مطالعه کنید،
در حالی که نظریه‌پردازان دیگری چون فروید باور داشتند که انسان هیچ گاه نمی‌تواند
اصیل باشد.
۱) با این ادعاها موافقید یا
مخالف؟
۲) می‌توانید زمانی را به یاد
بیاورید که کاملاً با خودتان صادق یا غیرصادق بوده‌اید؟
۳) چگونه درمی‌یابید که چه
زمانی واقعاً اصیل هستید؟

ریشه‌های روان‌شناسی مثبت نگر نوین

شخصی که خالق جنبش روان‌شناسی مثبت‌نگر شناخته می‌شود «مارتین ای. پی. سلیگمن»، استاد دانشگاه پنسیلوانیا است. سلیگمن پس از دهه‌ها پژوهش آزمایشگاهی و موفقیت در نظریه درماندگی‌ آموخته شده اش، در سال ۱۹۹۸ به سمت ریاست انجمن روان‌شناسی آمریکا (اِی پی اِی)۳ منصوب شد. سلیگمن هنگام مراسم معارفه‌اش در صد و هفتمین همایش سالانه انجمن روان‌شناسی آمریکا، در ۲۱ آگوست ۱۹۹۹، در باستن ایالت ماساچوست، تصمیم گرفت برنامه‌اش را برای اصلاح سیر روان‌شناسی «آسیب‌شناسی محور»۴ معاصر اعلام کند. سلیگمن از زمان ریاستش، نماد جنبش روان‌شناسی مثبت نگر شده است و پیوسته حمایت سرمایه‌های پژوهشی و دولت‌های سراسر جهان را به دست می‌آورد تا نظریه‌ها و شیوه‌های روان‌شناسی مثبت‌نگر را در زندگی روزمره وارد کند.

1.. Rashid

2.. databank

3.. American Psychological Association (APA)

4.. pathologically


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
18

دید که چگونه ایجاد هیجان‌های مثبت، مهربانی کردن‌ها و افزایش روابط اجتماعی، بالندگی فرد و جامعه را میسر می‌کند و نشان می‌دهد این رشته علمی برای بهباشی فرد، گروه و جامعه سودمند است.

شادکامی اصیل و زندگی خوب

زندگی خوب چیست؟ سقراط، ارسطو و افلاطون باور داشتند اگر انسان‌ها در پی زندگی بافضیلت باشند، واقعاً شادکام خواهند شد. اپیکور و سودگرایان ادعا می‌کردند که شادکامی در واقع عبارت است از: فراوانی احساس‌های مثبت و لذت‌ها. به طور سنتی، روان‌شناسی مثبت‌نگر شادکامی اصیل را آمیزه‌ای از بهباشی لذت‌گرا۱ و سعادت‌گرا۲ می‌داند (سلیگمن۳ و چیک سِنت مِهایی۴، ۲۰۰۰). شادکامی لذت‌گرا شامل سطوح بالای عاطفه مثبت و سطوح پایین عاطفه منفی، و بالا بودن احساس رضایت شخصی از زندگی می‌شود (دینر۵، ۱۹۹۹). بهباشی سعادت‌گرا بیشتر بر ایجاد معنا و زندگی هدفمند تمرکز می‌کند، گرچه تمایز میان این دو بهباشی مورد بحث است (کاشدان۶ و دیگران، ۲۰۰۸؛ کیز۷ و آناس۸، ۲۰۰۹؛ تیبریوس۹ و مِیسِن۱۰، ۲۰۰۹).

سلیگمن مفهوم «شادکامی اصیل»۱۱ را بیشتر شکافته است. به باور وی، شادکامی اصیل، ترکیبی از زندگی لذت‌بخش۱۲، زندگی بااشتیاق۱۳ و زندگی معنی‌دار۱۴ است. زندگی لذت‌بخش یعنی احساسِ داشتن هیجان‌های مثبت (مانند خوشی۱۵، قدردانی۱۶، آرامش۱۷، رغبت۱۸، امید، سربلندی۱۹، سرگرمی۲۰، الهام۲۱، خشیت۲۲ و عشق؛ فردریکسون۲۳، ۲۰۰۹) که عوامل اصلی موفقیت و بهباشی ما هستند. هیجان‌های مثبت روش‌های تفکر ما را متنوع می‌کنند؛ در واقع توان هیجان‌های مثبت در گذر زمان می‌تواند افزایش یابد و به یک «خزانه حمایتی» تبدیل شود که فرد در زمان ناخوشی و پریشانی بتواند از آن برداشت کند (در این باره در فصل ۲ مطالب بیشتری خواهد آمد).

1.. hedonic wellbeing

2.. eudaimonic wellbeing

3.. Seligman

4.. Csikszentmihalyi

5.. Diener

6.. Kashdan

7.. Keyes

8.. Annas

9.. Tiberius

10.. Mason

11.. authentic happiness

12.. pleasurable life

13.. engaged life

14.. meaningful life

15.. joy

16.. gratitude

17.. serenity

18.. interest

19.. pride

20.. amusement

21.. inspiration

22.. awe

23.. Fredrickson

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 54889
صفحه از 392
پرینت  ارسال به