143
روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)

خوش‌بینی و منبع کنترل

چه چیزی از کنترل ما را شاد می‌کند؟ این قسمت، درباره مفاهیم منبع کنترل۱ و کنترل ادراک‌شده۲ بحث خواهد کرد. کنترل ادراک‌شده به خودارزیابی افراد از توانایی‌شان در کنترل کردن مربوط می‌شود، و جالب این است که ما انسان‌ها غالباً آن توانایی را بیش از اندازه برآورد می‌کنیم. تامپسن۳ می‌گوید سه راهبرد اصلی برای حفظ کنترل وجود دارد:

 روی آوردن به هدف‌هایی که در موقعیت کنونی دست‌یافتنی هستند؛

 ایجاد راه‌های جدید برای کنترل یا

 پذیرش وضعیت کنونی (تامپسن، ۲۰۰۲).

گیاهان
لانگر۴
و رودَن۵، هر دو از استادان دانشگاه ییل، ادعا می‌کنند که آسایشگاه‌های
سالمندان برای کسانی که در آنجا زندگی می‌کنند محیط‌هایی هستند با ویژگی بدون
انتخاب۶. آنها پژوهشی انجام دادند که در آن به بیمارانشان آزادی‌هایی
می‌دادند که بر تصمیم‌گیری‌های جزئی در زندگی‌شان کنترل داشته باشند. این
پژوهشگران، اعضای خانه سالمندان را به دو گروه تقسیم کردند: گروه دارای مسئولیت
و گروه کنترل. در جلسه‌ای به افراد گروه دارای مسئولیت گفته شد که در چینش
اثاثیه، ساعات ملاقات و تفریح امکان انتخاب دارند، همچنین مسئولیت مراقبت از یک
گیاه کوچک به آنها سپرده شد. در جلسه‌ای به گروه دیگر (گروه کنترل) گفته شد که
پرستاران به همه نیازهای آنها می‌رسند، اینکه چه تفریحی انجام دهند، چه قرار
ملاقاتی گذاشته شود، چینش اتاق چگونه باشد و پرستاران از گیاهان‌شان مراقبت
خواهند کرد. پژوهشگران این دو گروه را در مقیاس‌های متعدد پیش‌تست و پس‌تست
آزمودند و متوجه شدند گروه دارای مسئولیت، خلق‌هایش بهتر، گوش به زنگ‌تر و فعال‌تر
از گروه دیگر بودند. اما، نتایج نگران‌کننده ۱۵
ماه پس از اتمام مداخله، رخ داد. پیش از مداخله، این آسایشگاه میزان مرگ‌ومیر ۲۵
درصدی را در یک دوره ۱۵ ماهه گزارش داده بود. اکنون
پژوهشگران مشاهده کردند که میزان مرگ‌ومیر در آنهایی که در گروه دارای مسئولیت
بودند ۵۰ درصد کمتر از گروه کنترل بود
(۱۵ درصد در برابر ۳۰
درصد). باور بر این است که این تفاوت در مرگ‌ومیر میان دو گروه، در کنار خط پایه
پیشین، نتیجه اعطای حق کنترل و حق انتخاب به شرکت‌کنندگان است.
اصل مقاله را در لانگر و رودَن (۱۹۷۶)
ببینید.

روتر۷ در سال ۱۹۶۶ منبع کنترل (ال اُ سی)۸ را به عنوان یک مفهوم وضع کرد و از آن زمان تاکنون،

1.. locus of control (LOC)

2.. perceived control

3.. Thompson

4..
Langer

5.. Rodin

6.. 
decision-free

7.. Rotter

8.. LOC


روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
142

که موجب کاهش این اثر می‌شود. به علاوه، بیماران خوش‌بین مبتلا به اچ آی وی، بهتر از همتایان بدبین‌تر خود برای عادات مربوط به سلامت ممارست کردند (عموماً با سلامت رفتاری بهتر: رعایت پزشکی بیشتر، کمتر سیگار کشیدن/ مشروب خوردن، رژیم غذایی بهتر، ورزش بیشتر، هم‌خوابگی‌های جنسی موقت کمتر و مانند آن). خوش‌بین‌ها غالباً درباره توانایی کنترل سلامت خود، واقع‌بین نیستند اما این می‌تواند موجب شود آنها رفتارهای سلامت افزا همچون خوردن غذای کم‌چرب، خوردن ویتامین‌ها، نام‌نویسی در یک برنامه توان‌بخشی قلبی را ادامه دهند (شایر و کارور، ۲۰۰۹).

در مجموع، پژوهشگران حیطه خوش‌بینی بر این باورند که خوش‌بین‌ها صرفاً افرادی نیستند که سر خود را زیر برف می‌کنند و عوامل خطرآفرین برای بهباشی‌شان را نادیده گیرند. برای مثال آنها به هشدارهای سلامت توجه می‌کنند و معمولا زودتر از معمول به مشکلات بالقوه حاد پی می‌برند. از سوی دیگر، بعید است بدبین‌ها بتوانند حادثه بد را پیش بینی کنند و در نتیجه، احتمال بیشتری وجود دارد که ناامید شوند.

در این‌باره بیاندیشید
که... پژوهشگران می‌گویند ما می‌توانیم «خوش‌بینی
بزرگ»  و «خوش‌بینی
کوچک»
را تجربه کنیم. اولی تمرکز دارد بر انتظارات مثبت عام و
بزرگ‌تر. دومی تمرکز دارد بر تجربه‌های مثبت فوری و خاص‌تر. آیا می‌توانید برای
هرکدام نمونه‌ای بیاورید؟ (پیترسن، ۲۰۰۶)

خوش‌بینی به مثابه توهم‌های مثبت

توهم‌های مثبت۱ (تیلر، ۱۹۸۹) بر این باور استوار است که اغلب مردم تمایل دارند به‌گونه‌ای خوش‌بینانه به خودشان بنگرند ـ بنابراین آنها رفتار گذشته، ویژگی‌های شخصی و خودشان را به صورت خوب‌تری می‌بینند؛ آنها برداشت غیرواقع‌بینانه از کنترل شخصی دارند و این حس‌خوش‌بینانه بی‌اساس را دارند که آینده از آنچه واقعیت نشان می‌دهد بهتر خواهد بود. راهبردهای خودفریب (تیلر و براون۲، ۱۹۸۸، ۱۹۹۴)، همانند توهمات مثبت، به‌کار می‌روند تا «اطلاعات منفی» (کنترل محدود بر جهان پیش‌بینی‌ناپذیر، تاریک بودن آینده ما، از دست دادن عزیزان و مرگ) را مدیریت کنند. برخی پژوهش‌های بعدی، از این ادعاها پشتیبانی می‌کنند که این امر نشان می‌دهد ما در شناخت واقعیت دقیق نیستیم. فصل ۶ از مزیت‌های توهمات مثبت درباره بیماری، سلامت و بقا بحث خواهد کرد.

1.. positive illusions

2.. Brown

  • نام منبع :
    روان‌شناسی مثبت‌ نگر(نظریه‌ها ، پژوهش‌ها و کاربست‌ها)
    سایر پدیدآورندگان :
    کیت هفرن و ایلونا بونیول، ترجمه: محمد تقی تبیک و محسن زندی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 55023
صفحه از 392
پرینت  ارسال به