41
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

طناب دوستی را می‏گشايیم و بر تخت كرامت و بزرگی می‏نشینیم و آنچه را از ارتباط اجتماعی سالم انتظار داريم، به دست می‌آوریم.۱

اصل هفتم: ادب

ضابطه ارتباط، ادب است و حتی دوستی عميق و ريشه‏دار، بی‌نياز از ادب نيست. اين سخن كه «ميان دوستان، لزومی به رعايت ادب نيست»، نه حديث است و نه درست! مگر توهين و زشتگويی و دشنام‌دهی دوستان، ما را ناراحت‏تر و افسرده‏تر نمی‏كند؟ آيا زشتی، به سبب ارتكاب از سوی شخص خاصی، زيبا می‏شود؟! بی‏ادبی، فراتر از مرز خويش رفتن و تجاوز به حريم ديگران است و حريم دوست، بسی محترم‏تر و پربهاتر است.۲

زندگی خردمندانه و گفتار مؤدبانه و به دور از بدزبانی و زشتگويی و ستيزه‏جويی و سبكسری، همه، نمادهای ادب‏اند و دوستی‏فزا و پیوندآفرين. نام بردن دوست با احترام و عظمت و دوری از مسخره كردن و غيبت همکار، ياوه و بيهوده نگفتن در حضور همنشین و داد و فرياد نكشيدن در کوچه و خیابان و حنجره را آسوده نهادن هنگام مباحثه و مناظره، از نمودهای ديگر ادب‌اند و محبت‌افزا. می‏توان گفت علت اینکه پيشوايان ما به پرهيز از شوخی‏های زياد و بی‏جا سفارش کرده‌اند، رعايت ادب دوستی است؛ شوخی‏هايی كه به جای محبت، بذر دشمنی می‏نشانند و كينه به بار می‏آورند.۳

1.. همان، ح۲۶۵۲ و ۲۶۵۳.

2.. الکافی، ج۲، ص۶۷۲، ح۵.

3.. ميزان الحکمة، باب «مزاح».


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
40

داريم تا از برآورده نشدنش برنجيم و نه به انتظار سودی نشسته‏ايم تا همه حقوق خود را تمام و كمال از او طلب كنيم؛ چرا كه انصاف‌خواهی از دوستان، منافی با انصاف‏ورزی و مروت است.۱

اصل ششم: رفق و مدارا

زيبايی روح و آراستگی رفتار انسان، در مدارا و نرمی اوست.۲ همه ما گاه خشم می‏گيريم و جان خود را آلوده می‏سازيم. آلودگی‏های روح ما به حمام هميشگی نياز دارند و آب اين جان‏شويی، از چشمه رفق و مدارا می‏جوشد و با نرمی و سازگاری، روان می‌شود. هر دو سوی رابطه، گاه خشم می‏گيرند و پرآشوب و با همهمه به یکدیگر هجوم می‏آورند و در اين موقعيت، فقط مدارا و بردباری ماست كه ارتباط را پابرجا نگاه می‏دارد و خاموشی و تحمل و نرمی است كه ريسمان پیوند را استوار می‏سازد.

همراهی و همدلی، كليد موفقيت و گشاينده آسايش و آرامش است.۳ با رفق و مدارا، همکار و همسایه سرسخت و حتی دشمن كينه‏توز خود را در تور دوستی گرفتار می‏آوريم و سخت‏ترين موانع را از ميانه راه می‏زداييم.۴ رفق و همدلی و همراهی، شاه‌كليد حل مسائل و آخرين چاره كارهای گره‏خورده است.۵ اگر اين اصل در كنار اصل چهارم بنشيند و ما بتوانيم با همگام شدن، مشكلات آن سوی رابطه را درك كنيم و موقعيت‏های او را درست بسنجيم، همه عقده‏ها و گره‏های رشته پیوند و

1.. همان، ح۵۷۵.

2.. گزیدۀ میزان الحکمة، ح۲۶۴۳ و ۲۶۴۴.

3.. همان، ح۲۶۳۸.

4.. همان، ح۲۶۴۹.

5.. همان، ح۲۶۵۰.

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16886
صفحه از 228
پرینت  ارسال به