دوست از بدی‏ها و هشدار دادن به چاه‏ها و چاله‏های راه، كمتر از اين‌ها نيست.^۱ شاد كردن دوست غم‏زده و عيادت از فرد آسيب‌ديده و خودداری از تمسخر مصيبت‌ديده، همه در اين اصل، جای می‏گيرند.^۲

اصل چهارم: هوشياری

روابط اجتماعی و گزينش آن سوی دیگر پیوند، ‏بايد بر اساس بينش درست و نگرش صحيح باشد و پس از آزمون‏های نهان و پيدای متعدد انجام گيرد. در طول زندگی، در کودکی و بزرگسالی، چه هنگام ازدواج و چه هنگام همسایگی و همکاری و همسفر شدن و دوستی، اين شناخت و هوشیاری باید وجود داشته باشد. همکار و شریک زندگی و دوست و همسایه، هر چند به ما محبت داشته باشند، ممكن است روزگاری هر چند دور و ناپيدا، رشته محبتشان با ما را بگسلند. روزگار، جاده‌ای ناهموار و پر از فراز و نشيب‏های ناديدنی است و هر لحظه امكان دارد همسفر ما در يكی از چاله‏ها بماند و با ما نيايد. آينده‏نگری و هوشياری می‏گويد: اعتماد مطلق و دادن همه چيز و افشای همه اسرار نهان، شرط خردورزی نيست و شكست‏های حاصل از اعتماد مطلق، جبران‌ناپذير است.^۳ اين بدان معنا نيست كه دوستی و محبت خود را نثار همکار و دوست حقيقیِ آزموده خود نكنيم و مال و جان خود را از او دريغ داريم. نه! بلكه منظور، رعايت همزمانِ حق دوستی و پیوند از يك سو، و حق حكمت و خردورزی از سوی ديگر است. آنچه از واجبات دوستی است،

اينان، نه ما را می‏بينند و نه از ما سراغ می‏گيرند و نه حضور و غيبت ما برايشان محسوس است، اما دوستان ديگری هم، به‌گرمی از ما احوال‌پرسی می‏كنند و صميمانه، از مشكلات ما جويا می‏شوند و از درس و مشق و خانه و كاشانه می‏پرسند و در هر جا كمكی نياز باشد، دست مردانگی و جوانمردی پيش می‏آورند و همچون انصار پيامبر در مدينه، ايثارگرانه، شام خود را برای ديگری می‏فرستند.^۱ آن‌ها در انجام دادن کارها، به ياري‌مان می‏شتابند و در روزهای غيبت و بيماری، به عيادتمان می‏آیند و روزهای سرور و جشن، هدیه می‌آورند. گره‏گشايی و حل مسائل مردم و البته از طريق حق و نه به باطل، منحصر به كارهای بزرگ نيست. امام سجاد علیه السلام هرگاه در راه به سنگ و كلوخی برمی‏خورد، از مركب به پايين می‏آمد و آن را به كناری می‏نهاد و دوباره بر مركب می‏نشست و می‏رفت.^۲ ما نيز می‏توانيم كوچه و جلوی درب منزل همسایه و محلّه خود را تميز كنيم و نان تازه داغ را برای همسایه بی‌کس‌و‌کار خود ببریم. مهم، در انديشه ديگران بودن و به مردم انديشيدن است و كار کردن به حد توان و با رعایت حق و راستی.

ما حتی اگر نتوانيم کاری انجام دهیم، بايد نيازمند را به سمت كسی كه می‏تواند کاری کند، راهنمايی كنيم و بدانيم كه كمك، فقط كمك مالی نيست. آموختن نكته‌ای كوچك، ارائه راه‌حل مسئله و معرفی كتابی خوب و استادی کارامد، گاه از هزاران تومان صدقه، پرارزش‏تر و برای روابط اجتماعی، سودمند‏تر است و البته فراخوانی به خوبی‏ها و بازداشتن