35
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

نيكان را شكار ما می‏كند. ما با سلام دادن، گفتار مؤدبانه و رفتار مقبول، محبت همه را جلب می‏كنيم و سخن زيبا، جواب زيبا می‏آورد.۱

خوشخويی، يعنی تحمل و شكيبايی و بردباری و دلسوزی و گذشت و انصاف. ما می‏توانيم سنگ صبور همديگر باشيم و آب گوارايی برای تشنگانْ در كوير تفتيده زندگی.۲

گفتنی است پیش از این‌ها، باید از حس خوش‌بینی نیز برخوردار باشیم. خوش‌بینی به معنای اعتماد به مردم و نگاه درست به کارها و داوری منصفانه و منطقی درباره کنش و واکنش دیگران است. مقصود از خوش‌بینی، خوش‌خیالی و توهمات بی‌پایه نیست، که در این صورت نه فقط کمکی به ایجاد رابطه درست نمی‌کند، بلکه رابطه‌هایی نادرست را پدید می‌آورد. خوش‌بینی یا به‌اصطلاح روان‌شناسی و جامعه‌شناسی نوین، «مثبت‌نگری» می‌تواند محبت مردم را به سوی ما جلب کند و پیوندهایی محکم و استوار را به ارمغان بیاورد. امام علي علیه السلام دراین‌باره می‌فرماید: «مَن حَسُنَ ظَنُّهُ بِالنّاسِ حازَ مِنهُمُ المَحَبَّةَ؛۳ هر كه به مردم خوش‏گمان گردد، دوستی آنان را به دست می‏آورد».

اصل سوم: به ياد ديگران بودن

برخی هنوز به مجلس نيامده، از خود می‏گويند و خويشتن را مطرح و شيرين‏كاری‏های خود را بازگو می‏كنند و آنگاه كه اندك‌توجهی به ما می‏كنند و می‏خواهند ما صحبت كنيم، به ما می‏گويند: «کار مرا ديدی؟!».

1.. غرر الحكم، ح۲۵۶۸.

2.. بحار الأنوار، ج۷۱، ص۲۸۰.

3.. غرر الحکم، ح۸۸۴۲.


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
34

و در مقابل، ابروان گره‌خورده، بستن دريچه ارتباط.۱ كار زيبای ديگر، خوشگويی است؛ سخن گفتن بدون تحقير و مسخره كردن و سرزنش، سخن گفتن به قصد زدودن اندوه و از ميان بردن بيم، و در آغاز، سلام دادن. سلام، يعنی سلامت و آرامش، يعنی آرزوی تندرستی دوست و آسوده كردن او از گزند دست و زبان. و نيك روشن است كه هر كس پيشدستی كند، مسابقه محبت را برده است. سلام را كوچك‏تر به بزرگ‏تر تقديم می‏كند، اما با سلام دادنْ بزرگ‏تر می‏شود و بزرگ‏تر نيز بايد خود را كوچك‏تر ببيند و زودتر سلام دهد، و كسی از پيامبر اكرم بزرگ‏تر نيست، اما هيچ كس نتوانست در سلام دادن، بر او پيشی بگيرد.۲

خوش‌برخورد باشيم. با دوستِ ‌از‌راه‌رسيده، دست بدهيم و چون صفحه دستان را بر هم می‏نهيم، بر دوستی‏هايمان پای بفشاريم و آوای محبت را از همه سر انگشتانمان سردهيم و بدانيم كه دست محبت خدا در ميان ماست و دست آن يكی را می‏فشارد كه ديگری را بيشتر دوست دارد،۳ اگرچه هر دو را با نگاه رحمت می‏نگرد و گناهان هر دو، چون برگ درخت می‏ريزد.۴ شايد به همين دليل، پيامبر هنگام مصافحه، دست خود را جدا نمی‏كرد و تا طرف ديگر، دستش را بيرون نمی‏كشيد، ايشان نيز دست مباركشان را عقب نمی‏كشيد.۵

خوشخويی را نيز بيفزاييد. خوشگويی و خوشرويی و خوشخويی، درهم‌تنيده و تور دوستی را تابيده‏اند، طوری كه گستردن آن، محبت

1.. الکافی، ج۲، ص۱۸۸.

2.. ر. ك: ميزان الحکمة، باب «سلام».

3.. الکافی، ج۲، ص۱۷۹، ح۲.

4.. همان، ص۱۸۳، ح۱۹ و ۲۰.

5.. همان، ص۱۸۲، ح۱۵.

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16874
صفحه از 228
پرینت  ارسال به