223
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

خواسته‏های زن نيست و يا زن به مقدار نياز بسنده نمی‏كند. در اين دو حالت، اگر زن بر نيازها يا خواسته‏های خود پا ننهد، بلكه برای تأمين آن‌ها به شوهرش فشار بياورد، افزون بر به خشم آوردن خداوند متعال، زمينه ناراحتی شوهر از خود را فراهم می‏آورد.۱ در اين وضعيت، مرد گاه بر اثر سرزنش‏های زن، به دزدی و اختلاس و درآمدهای نامشروع روی می‏آورد و گاه به گريز از خانه و حتی اعتياد كشيده می‏شود، يا در فرضی دردناك، به جدايی می‏انديشد. در همه فرض‏ها، آرامش روحی شوهر كاهش می‏يابد و نگاه افسرده، يا عصبی او، در روابط خانوادگی بازتاب می‏يابد.

۴. تنوع‏طلبی و خيانت

زن نيز ممكن است مانند شوهر به بيماری روحی تنوع‏طلبی جنسی مبتلا شود و چون محدوديت او بيشتر است، ممكن است به طور مستقيم او را به سوی طلاق و در فرض‏های نادرتر، به خيانت بكشاند. قرآن کریم این‌گونه زنان را با تعبیر «ذات اخدان» (دارای دوستان پنهانی)۲، و کارشان را با تعبیر «فحشاء» (زشتکاری)۳ در چند آیه نکوهیده و نقطه مقابل آن، یعنی زنان باایمان و وفادار به همسرانشان را با واژه «محصنات» (پاکدامن و عفیف)۴ ستوده است و نچرخیدن گرداگرد این کار زشت و بیراهه را از مفاد بیعت زنان مسلمان شمرده است.۵ گفتنی

1.. ر. ك: كتاب من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص۱۶، ح۴۹۶۸.

2.. نساء:‌ ۲۵.

3.. اسرا: ۳۲. نیز، ر.ک: نساء: ۱۵ ـ ۱۹ .

4.. ر.ک: مائده: ۵؛ نور: ۴ و ۲۳.

5.ر. ک: ممتحنه: ۱۲.


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
222

سوی زن، مرد نيز واكنش همانند نشان می‏دهد و كانون زندگی به معركه درگيری و كشمكش تبديل می‏شود و به‌تدريج تحمل چنين وضعيتی برای هر دو سوی رابطه دشوار می‏شود. محبت و اطاعت، جای خود را به سرپيچی و نفرت می‏دهد و در اين حالت روابط متعارف ازدواج به گونه‏ای ديگر تحقق می‏پذيرد. حتی در صورتی كه شوهر تحمل كند و به مقابله‌به‌مثل نپردازد، از محبتش به همسر كاسته می‏شود و زندگی با عشق، به زندگی با نفرت تبديل می‏شود و اين وضعيت غيرطبيعی تنها تا آنجا ادامه می‏يابد كه تنش‏های عصبی حاصل از اين نگاه و رفتار، از آستانه تحمل طرفين درنگذرد.

گفتنی است به خشم آوردن شوهر نيز گونه‏ای آزار دادن است و ازاين‌رو اگر زن درنيابد كه چه رفتاری همسرش را خشمگين می‏كند و سپس آن را ناخودآگاه تكرار كند، يا با قصد ايذا و اذيت چنين كند، فاصله چندانی تا جدايی نخواهد داشت و مورد بی‏مهری خداوند نيز خواهد بود.۱

۳. انتظارات بی‏جا از شوهر

مرد در جایگاه مسئول تشكيل، رشد و نگهداری خانواده، می‏كوشد نيازهای اساسی خود و خانواده‏اش را تأمين كند. اين ويژگی خانواده سالم و متعارف است و جز در مواردی كه مرد به اعتياد يا بيماری‏های اخلاقی و اجتماعی مبتلا می‏شود، همه جا چنين تلاشی وجود دارد. اين تكليف است و قابل منّت‏گذاری بر زن نيست، اما مشكل از آنجا آغاز می‏شود كه در شرايط خاص و تنگناهای مالی، شوهر قادر به تأمين

1.. ر. ك: كنز الفوائد، ج۱، ص۱۵۰.

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16907
صفحه از 228
پرینت  ارسال به