لِكُلِّ أجَلٍ كِتابٌ)^۱«پيش از تو [نيز] پيامبرانی فرستاديم و برای آنان همسران و فرزندان قرار داديم. و هيچ پيامبری حق نداشت كه جز با اجازه خدا آيتی بياورد. هر مدّتی را مكتوبی است».

عبادت‌های اجتماعی اسلام

اسلام، فرد را به مسجد و ميان انسان‏های متدين ديگر می‏برد تا نماز خویش را در جمع به جا آورد، دين را بياموزد، از مسائل همسایه و اجتماع باخبر شود و حس انسان‌دوستی‏اش رشد کند؛ او را به سنگر جهاد و دفاع می‏برد تا فدا شدن برای دين و اجتماع و ديگران را بفهمد؛ او را در ماه مبارک رمضان ساعت‌ها گرسنه و تشنه نگاه می‌دارد تا درد محرومان را بچشد و در دعا و نیایش خویش به فکر هر فقیر و هر گرسنه و هر اسیر و هر نیازمند باشد. اسلام، ثروتمندان و مکنت‌داران را به ادای زکات و صدقات فرامی‌خواند و آن را در کنار نماز بارها سفارش می‌کند و این دو را خصلت کسانی می‌داند که به لطف الهی، قدرت حکومت بر اجتماع را به دست می‌آورند: (الَّذينَ إنْ مَكَّنّاهُم فِي الأرْضِ أقامُوا الصَّلاةَ وآتَوُا الزَّكاةَ وأمَروا بِالمَعروفِ ونَهَوا عَنِ المُنكَرِ وللّهِ عاقِبَةُ الامورِ)^۲«همان كسانی كه چون در زمين به آنان توانايی دهيم، نماز برپا می‏دارند و زكات می‏دهند و به كارهای پسنديده دستور می‏دهند و از كارهای ناپسند باز می‏دارند و فرجام همه كارها از آنِ خداست»؛ و مصرف آن را بخشی دیگر از اجتماع معرفی می‌کند تا برای رفع نیاز‌های فردی و عمومی آن‌ها به مصرف رسد: (إنَّما الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ و الْمَساكِينِ

قرآن و نخستین واحد اجتماعی

بی هيچ مبالغه، می‏توان اسلام را دين اجتماع دانست که فرد را نيز درون اجتماع سالم پرورش می‏دهد. اسلام، برای این منظور بر تشکيل و حفظ و بقای کانون خانواده اصرار می‏ورزد و آن را از اساسی‌ترین نیازهای انسان و جامعه سالم برمی‌شمارد. آیه شریفه سوره نور با رویکردی اجتماعی به ازدواج فرمان می‌دهد و خطاب خود را عمومی و با صیغه جمع، متوجه کل جامعه می‌کند و می‌فرماید: (وَأنْكِحُوا الْأيامَی مِنْكُمْ و الصّالِحِينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إمائكُمْ إن يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَ اللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ)^۱«بی‌همسران خود و غلامان و كنيزان شايسته‏تان را همسر دهيد. اگر تهيدست باشند، خدا از فضل و كرم خود توانگرشان كند؛ كه خدا گشايشگر داناست»؛ و همسران را مایه سکون و آرامش و زمینه‌ساز مودت و رحمت می‌داند و اعلام می‌دارد: (وَ مِنْ آياتِهِ أنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ أنْفُسِكُم أزْواجا لِتَسْكُنُوا إلَيها وَ جَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً إنَّ فِي ذلِكَ لَاياتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ)^۲«و از نشانه‏های او اين است كه برای شما از خودتان جفت‌هايی آفريد، تا بدان‌ها آرام گيريد و ميانتان دوستی و مهربانی نهاد. همانا در اين‌ها نشانه‏هايی است برای مردمی كه می‏انديشند»؛ و برخلاف رهبانیت مسیحی و برخی آیین‌های شرقی چونان بودیسم، ازدواج و تشکیل خانواده را امری از جانب خدای هستی و فرازآوردنی و نه امری ناپسند و نیازمند پنهانکاری می‌داند و می‌فرماید: (وَ لَقَدْ أرسَلْنا رُسُلًا مِن قَبْلِكَ وَ جعَلْنا لَهُمْ أزْواجا وَ ذُرِّيَّةً وَ ما كانَ لِرَسُولٍ أن يَأتِيَ بِآيَةٍ إلَّا بِإذنِ اللّهِ