167
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

راهنمایان و هادیان الی-الحق در آيه شريفه سوره يونس می‏شوند؟ درست است که ابوذر و عمار و سلمان و ديگر اصحاب عادل و پاک پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله و بسی انسان‏های شريف و راهيافته صدر اسلام، در راه بودند و به راه حق هدايت می‏کردند و به حقيقت فرا می‏خواندند، اما هدايت خودِ آن‌ها، حاصل هدايت پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سپس مقام ولايت امام علی علیه السلام بوده است. نتيجه آنکه دسته دومی که شايسته برقراری پيوند بزرگ و عميق اطاعت و فرمان‏پذيری‌اند، امامان اهل بيت: هستند و دسته ديگری نيست.

سخن پايانی آنکه فقط معصومان: شايسته اطاعت مطلق هستند و هيچ حزب، سياست‌مدار، گروه مذهبی و غيرمذهبی نمی‏تواند به جای آنان بنشيند و هر حکمی خواست صادر کند و ما سرسپرده فرمان او باشيم و مانند حزب‏های غربی و شرقی، به خواست رئيس حزب، برخيزيم و بنشينيم و قانون بگذاريم و ردّ و تصويب کنيم، يا در خيابان و شهر و روستا به خواست شورايی و فردی و کسی، هر زمان که خواست به راه بيفتيم و زنده باد و مرده باد بگوييم و اين ارتباط اجتماعی ارزشمند را با هر شخصی منعقد کنيم.

گسترش فرمان‌برداری

همه جوامع، نيازمند رهبری هستند و در روزگار غيبت امامان نیز بايد به‌ناچار سر به فرمان کسی نهيم. در این روزگار دشوار و در دوران دسترسی


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
166

ميان دو دسته مقايسه کرده و پس از سنجيدن آن‌ها، کسی را برای رهبری
کردن و پیروی شدن شايسته خوانده است که به حق هدايت می‏کند. تصور اوليه ما آن است که فرد هدايتگر به حق، با فردی که به حق هدايت نمی‏کند سنجيده شود و تقابل ميان هدايتگر به حق و هدايتگر به غير حق صورت پذيرد، درصورتی‌که پاسخ این سؤال ساده است: کسی مقدم می‌شود که به حق هدايت می‏کند و به آن فرا می‏خواند، نه کسی که به بیراهه می‌برد؛ اما سخن آيه شريفه این نیست. تقابل در آیه ميان هدايتگر به حق بدون نیاز به انسانی دیگر، با کسی است که به حق هدايت می‏کند، اما پس از آن که خود، هدايت شده باشد. به سخن ديگر، آيه ميان دو تن ديگر غير از آنچه تصور کرده بوديم، تقابل برقرار کرده است: کسی که هدايت به حق می‏کند، اما خود به وسيله کسی ديگر هدايت شده است؛ و کسی که به حق هدايت می‏کند، اما هدايت او به دست انسانی ديگر صورت نگرفته، بلکه هدايت او الهی است و خدا به طور مستقيم او را راهنمايی کرده است. يعنی کسی شايسته پيروی شدن و رهبری است که افزون بر آنکه به حق فرا می‏خواند و به سوی آن و نه گمراهی، هدايت می‏کند، اين هدايت و رهيافتگی‏اش از سوی انسانی ديگر به او داده نشده باشد. بر اين پايه، چه کسانی جز اهل بيت: که به خواست خدا از شرک و گناه و هرگونه آلودگی تطهير شدند و رجس و پليدی از آن‌ها زدوده شده، که اين هم به خواست مستقيم خداوند بوده است،۱ مصداق

1.. احزاب: ۳۳: (وَ قَرْنَ في‏ بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْاُولی‏ وَ أقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتينَ الزَّكاةَ وَ أطِعْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً)؛ و با وقار در خانۀ خود قرار گيريد و [در ميان مردم] همانند ظهور [زن‏ها] در دوران جاهليت نخستين (با آرايش و زينت، بدون رعايت حجاب) ظاهر نشويد و نماز را برپا داريد و زكات بپردازيد و از خدا [در احكام شريعت] و از رسول او [در فرمان ولايی او] اطاعت کنید، جز اين نيست كه خداوند [به ارادۀ تكوينی خاص] می‏خواهد از شما اهل بيت [پيامبر] هرگونه پليدی [در عقايد و اخلاق و اعمال] را بزدايد و شما را به همۀ ابعاد پاكی، پاكيزه گرداند.

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 16962
صفحه از 228
پرینت  ارسال به