۹. همسخنی

(الرَّحمَنُ * عَلَّمَ القُرءَانَ * خَلَقَ الإنسَـانَ* عَلَّمَهُ الْبَيَانَ)^۱

«خداوند رحمان قرآن را ياد داد. انسان را بيافريد. او را بيان آموخت».

اهمیت زبان و سخن

خداوند، انسان را در قالب شگفت‏ترين مخلوق و به عنوان شاهكار خلقتش و نیکوترين وجود و کامل‌‏ترين پديده هستی آفرید. آنگاه به او قدرت بيان و انتقال نهفته‌های ذهن و دل خویش را داد، و انسان توانست با تولید زبان و شکل دادن به آوای خویش و توليد الفاظ، خود را از دیگر جانداران ممتاز کند و رشته آویخته وحی الهی را دریابد.

انسان با تعليم الهی، سخن گفتن آموخت. اين نعمت چنان بزرگ و پرفايده است که خداوند آن را حاصل رحمانيت و رحمت گسترده خود به انسان دانسته، بلافاصله پس از يادکرد خلقت او، تعليم آن را به انسان يادآور می‏شود و می‌فرماید: (الرَّحْمَـنُ عَلَّمَ الْقُرْءَانَ خَلَقَ الإنسَانَ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ).

علامه طباطبايی، مفسر کبیر قرآن، در ذيل اين آيات، به اين نعمت بزرگ تذکر می‏دهد و از اينکه سخن گفتن را تنها توليد چند صوت و

و يکی از مهم‌ترين فوايد روابط اجتماعی است. در پايان بحث، اين دو حديث منسوب به اميرمؤمنان علیه السلام را از کتاب غرر الحکم نقل می‏کنيم: «جليس الخير نعمة، جلیس الشر نقمة؛ همنشين خوب، نعمت است،همنشين بد، مصيبت». «جِماعُ الشَّرِّ في مُقارَنةِ قَرينِ السُّوء؛ همه بدي‌ها در مجالست با همنشينِ بد است‏».^۱