و ازهمگسستگی کشورهای اسلامی را فراهم آورد؛ نکتهای که آيه شريفه چهل و ششم سوره انفال: (وَأطِيعُواْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ * وَلا تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ)«و از خدا و فرستاده او [در فرامين مولوی آنها] فرمان بريد و با هم نزاع و ستيزه مكنيد؛ كه سست و بيمناك میشوید» بهصراحت آن را گوشزد کرده است و سوگوارانه، مانند بسياری ديگری از آيات قرآن، از يادها رفت و فقط حروف آن حفظ شد و حدود و معنای آن در جايگاه والای خود قرار نگرفت؛ آيهای که هم ارتباط امت با رهبر جامعه را بيان میدارد و هم ارتباط درونی اجزای آن را با يکديگر؛ و جالب توجه آنکه در اين آيه نيز مانند آيه ۲۰۰ سوره آل عمران، به صبر فرمان میدهد، گويی که اطاعت از رهبری جامعه و حفظ ارتباط درونی و اجتماعی، به صبر و شکيبورزیِ هميشگی و در هر جا و هر زمان نيازمند است.
نشاط روحی و سعادت
تجربههای متعدد و دانش نوين روانشناسی اجتماعی نشان میدهد که يکی از عوامل نشاطآفرين برای روح انسان، ارتباطات اجتماعی اوست. آنها که پررفتوآمدترند و در روابط اجتماعی خود گرمتر و صميمیترند، احساس شادی بيشتری دارند و علت برخی افسردگیها، تنهايی و دوری از برقراری روابط اجتماعی است. هريک از اجزای ارتباط اجتماعی، از سلام و لبخند و گشادهرويی، تا دست دادن و معانقه و روبوسی و مکالمه و خداحافظی، آثار پررنگی بر زندگی ما دارند؛ چه در لحظه تکوّن و وجودشان، و چه در ساعتها و روزهای بعد از آن.
تأکيد بر روابط اجتماعی و بيان آثار آن، منحصر به قرآن کريم نيست و در کنار ثقل اکبر، عترت پيامبر صلی الله علیه و آله نيز آثار مهم روابط اجتماعی را بيان