ج ـ عوامل مربوط به زن

۱. كفران نعمت

همه انسان‏ها دوست دارند اگر برای كسی کاری كردند، آن فرد به گونه‏ای برايشان جبران يا دست‌كم تشكر كند و ازاين‌رو در صورت ناسپاسی، از او دلخور و آزرده‌خاطر می‏شوند. مرد به عنوان پرداخت‌كننده اصلی هزينه‏های ازدواج و خانواده، از همسرش انتظار سپاس‏گزاری دارد و اینکه دستِ‏كم كارهای او را ناديده نگيرد و هنگام درگيری و منازعه، يكباره همه زحمات و بخشش‏ها و دهش‏های مرد را هيچ و پوچ نينگارد. برخی روان‏شناسان معتقدند زن، بيشتر به محبت شوهر نياز دارد و مرد به تشكر زن؛ ازاين‌رو در صورت ارضا نشدن خواست روحی يا واكنش متعارض با آن از سوی زن، علاقه و محبت مرد به زن كم می‏شود و گاه اين كم شدن محبت، از سوی زن بازتابی دارد، و به‌تدريج اين واكنش دوسويه، زنجيری از گله‏گزاری و دلخوری را پديد می‏آورد و بنيان خانواده را سست می‏كند.

گفتنی است چشم‌وهم‌چشمی‏ها و مقايسه با بهتر از خود كه اكنون شايع است، به كفران نعمت می‏انجامد و زندگی‏های ساده و بی‏آلايش را تهديد می‏كند. حتی در فقيرترين خانواده‏ها، زن بايد متوجه اين نكته باشد كه هديه‏های ازدواج به او مانند آرامش، كمال روحی و فرزندان صالح، نعمت‏هايی بس بزرگ‌اند.

۲. آزار دادن شوهر

هرگاه آزار دادن همسر، جايگزين كمك و خدمت به او شود، با عكس‌العمل وی روبه‌رو می‏شود. به طور متعارف، در فرض آزاررسانی از

۶. ارتباطات ناروا و نگرش به آن

زندگی مشترك، محدودكننده روابط جنسی است. در هر اجتماع و دين، ازدواجْ مرزهايی را برای روابط جنسی به وجود می‏آورد. در دين اسلام اين روابط به خانواده منحصر می‏شود و ازاين‌رو خيانت هريك از دو سوی ازدواج، به معنای پيمان‌شكنی است. اين نكته قابل قبول همگان است. اما هرگاه حساسيت به اين مسئله، از حد طبيعی بيرون رود و به صورت شك‏هاي بی‏جا و غيرت‏ورزی‌های بدون دليل درآيد، زندگی را تلخ می‏كند و آن را به صورت بازداشتگاهی درمی‏آورد كه بازجوی آن شريك زندگی است؛ همو كه بايد بيشترين اعتماد را داشته باشد. جالب توجه آنكه ابراز ترديدها و پرس‌وجوها، همسر امين را نيز به سوی خيانت سوق می‏دهد و او را در معرض خيانت به شوهر قرار می‏دهد^۱ و اگر هم چنين نكند، در دوستی‏ها و اظهار محبت‏های همسرش ترديد جدی، و از ابراز محبت خود اجتناب می‏كند. در اين حالت، يعنی فضای شك و بدبينی، اصلیترين رشته پيوند خانواده، يعنی محبت و صميميت سست می‏شود. در پايان می‏افزاييم كه هرگاه نگاه شوهر به جايی رسد كه به همسر خود تهمت بزند و او را به روابط جنسی خارج از ازدواج متهم كند، به لعنت الهی دچار شده و زندگی خود را در معرض تباهی قرار داده است و اين زمينه را برای همسر خود به وجود می‏آورد تا با انجام تشريفات قانونی و بر طبق قوانين فقهی برخاسته از آیات ۶ تا ۹ سوره نور، از او جدا شود.^۲