از آنان برآورده شود؛ اما توکل بر خداوند همه نيازهای ما را برآورده می‌کند، و این ندای قرآنی است: (...وَ تَوَكَّلْ عَلَی اللَّهِ وَ كَفی بِاللَّهِ وَكيلا)۱«و بر خدا توكل نما؛ که خدا در تكفّل امور كافی است».
سران و بزرگان گمراه‌کننده
قرآن کريم يکی از علّتهای گمراهی جوامع را پيرویِ بدون دليل و منطق از بزرگان و رؤسای گمراهکنندهای میداند که همچون فرعون مردمِ خود را خوار می‌کنند و آن‌ها را به زير مهميز اطاعت میکشند. گاه اين اطاعت و فرمانبری چنان ابر تيرهای از نادانی با خود میآورد که تنها با مرگ و عذاب اخروی زدوده میشود و فقط در دوزخ است که میفهمند پيروی و اطاعت از آن‌ها به صرف بزرگی و رياست و مطامع مادی و دنيوی، چه خسران و زيان عظيمی برايشان پديد آورده است؛ ازاين‌رو فرياد برمیآورند که خداوند عذابشان را دو چندان کند. آيات ۶۷ و ۶۸ سوره احزاب به اين نکته پرداخته است: (وَ قالُوا رَبَّنا إِنَّا أطَعْنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأضَلُّونَا السَّبيلأ. رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبيراً)«و گويند: پروردگارا، ما از رؤسا و بزرگان خود اطاعت كرديم، پس آن‌ها ما را از راه [راست] گمراه كردند. پروردگارا، آن‌ها را دوچندان از عذاب ده (عذاب گناهان خودشان و گناهان ما كه گمراهمان كردند) و آن‌ها را لعنت كن؛ لعنتی بزرگ».
امام علی علیه السلام بر همين نکته و نهی قرآنی تأکيد کرده و چنین فرموده است:
ألا فالحذر الحذر من طاعة ساداتكم وكبرائكم! الذين تكبروا عن حسبهم، وترفعوا فوق نسبهم... . ولا تطيعوا الأدعياء الذين شربتم
