دانست نه متّصل. به عبارت دیگر، قسمت قبل از استثنا که موافق با دو آیه دیگر است، همگی دال بر این هستند که اجر رسالت نه تنها مادّی نیست، بلکه صرفاً بر عهده خداوند است. و استثنای موجود در آیه اوّل نیز چون منقطع است، کلام جدید و دستور جداگانهای را بیان میکند که عبارت است از وجوب محبّت مردم به اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، امّا نه از باب اجر رسالت.
۲. نقش تبیینی دفاعی
گاه آموزهای استخراج می‌شود، ولی نیازمند تبیین و توضیح است؛ زیرا القای یک آموزه به دیگران، علاوه بر استخراج و استنباط آن، به توصیف و باور پذیر کردن هم نیاز دارد. به عبارت دیگر، استنباط آموزهها هرچند لازم و ضروری است، به تنهایی برای القا به دیگران کافی نیست؛ بلکه علاوه بر آن باید بیان و ادبیات مشترک میان مخاطب و متکلّم واسطه باشد. عقل میتواند زمینه مناسب برای فراهم شدن این واسطه را ایجاد کند. بدین صورت که عقل بعد از آن‌که این آموزهها از طریق نص استخراج شد، با تبیین و توصیف، آن‌ها را قابل فهم برای مخاطب نماید. تبیین، شیوههای گوناگونی دارد. گاه با توصیف مفردات و بیان معنا آن‌ها میتوان آموزهای را تبیین نمود و گاه نیز باید ابهام را از مفاد آن برطرف نمود و یا تأویل کرده و معنای جدیدی به دست داد.
۲ ـ ۱. توصیف
یکی از موارد لازم در انتقال آموزههای استنباط شده، تبیین و توصیف آموزه مذکور است. تا زمانی که مخاطب تصوّری از گزاره نداشته باشد و برایش مبهم باشد، چگونه میتواند نسبت به پذیرش یا انکار آن اقدام کند؟ چگونه میتوان انتظار داشت کسی بدون فهم مقصود از قضیهای، در مقام اثبات تن به مفاد آن بدهد و یا بتواند خودش دست به ردّ شبهه بزند؟ طبیعتاً دفاع از آموزه استخراج شده، نیازمند تبیین و توصیف مقصود از الفاظ و مفردات آن است.
