در مقابل، روایات دیگری وجود دارد که یکی از خصوصیات امام معصوم را «منزّه بودن از سهو» معرّفی می‏کند، مثل این روایت:

إِسْمَاعِيلَ بْنِ جَابِرٍ عَنِ الصَّادِقِ علیه السلام عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام فِی بَيَانِ صِفَاتِ الْإِمَامِ، قَالَ: «فَمِنْهَا أَنْ يُعْلَمَ الْإِمَامُ الْمُتَوَلِّی عَلَيْهِ أَنَّهُ مَعْصُومٌ مِنَ الذُّنُوبِ کُلِّهَا صَغِيرِهَا وَ کَبِيرِهَا لَا يَزِلُّ فِی الْفُتْيَا وَ لَا يُخْطِئُ فِی الْجَوَابِ وَ لَا يَسْهُو وَ لَا يَنْسَى وَ لَا يَلْهُو بِشَيْ‏ءٍ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا».^۱

امام صادق علیه السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می‌کند که در بیان ویژگی‌های امام فرمود: «یکی از آن ویژگی‌ها این است که بدانی امامی که بر تو ولایت دارد، از همه گناهان کوچک و بزرگ عصمت دارد، در فتوا دادن لغزش نمی‌کند، در پاسخ دادن به خطا نمی‌رود، دچار سهو و فراموشی نمی‌شود، و سرگرم لهو با امور دنیایی هم نمی‌گردد».

حال بسیاری از علما و اندیشمندان، در صدد حلّ تعارض و ناسازگای این روایات بر آمده‏اند. به اعتقاد برخی از این متفکّران، باید از روایات دال بر سهو نبی دست کشید و نمی‌توان بدان‌ها متلزم شد. به عبارت دیگر، آن‌ها معتقدند که این روایات با دلایل عقلی و قرآنی قطعی ناسازگار است، پس باید کنار گذاشته شود؛ زیرا عقل حکم می‏کند که پیامبر صلی الله علیه و آله باید معصوم از خطا و اشتباه باشد، و سهو هم یکی از موارد اشتباه است. همچنین معتقدند که این روایت با آیه تطهیر^۲ و آیه دال بر مطابقت کلّ گفتار پیامبر صلی الله علیه و آله با وحی^۳ نیز در تنافی است.^۴ در این رفع تعارض، از موافقت عقل با یکی از نصوص، به عنوان مرجّح استفاده

بلکه دانشمندان راه‌های دیگری را نیز ارائه کرده‏اند که در این جا فقط نمونه‏ای از رفع تعارض میان نصوص آن هم به روش «جمع عرفی» ارائه شد.^۱

۱ ـ ۵ ـ ۲. سهو النبی

رفع ناسازگاری میان دو نص، گاه با برقراری جمع عرفی میان آن‌ها است که نمونه‏ای از این شیوه، در مثال پیشین نمایان شد، و گاه نیز تعارض در حدّی است که نمی‏توان میان آن‌ها جمع نمود و ناچار باید یکی را بر دیگری ترجیح داد و از مرجّحات مختلف استفاده کرد، مثل: سازگاری با عقل، هماهنگی با نظام معرفتی، مرجّحات دلالی، مرجّحات سندی و… . یکی از مواردی که در آموزه‏های کلامی میان نصوص مختلف تعارض و ناهماهنگی یافت می‏شود، امکان صدور سهو از پیامبر‌ صلی الله علیه و آله است.

مطابق برخی از نصوص، پیامبر‌ صلی الله علیه و آله در نماز خود سهو داشته و منکر این گزاره نیز مورد لعن واقع شده است، مثل این روایت:

تَمِيمٌ الْقُرَشِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الْأَنْصَارِيِّ عَنِ الْهَرَوِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا علیه السلام«يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! إِنَّ فِی الْکُوفَةِ قَوْماً يَزْعُمُونَ أَنَّ النَّبِيَّ صلی الله علیه و آله لَمْ يَقَعْ عَلَيْهِ السَّهْوُ فِی صَلَاتِهِ». فَقَالَ: «کَذَبُوا لَعَنَهُمُ اللَّهُ. إِنَّ الَّذِی لَا يَسْهُو هُوَ اﷲ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ»… الْخَبَرَ.^۲

به گزارش تمیم قرشی، هَرَوی می‌گوید: به امام رضا علیه السلام گفتم: «ای پسر رسول خدا! در کوفه گروهی هستند که می‌پندارند پیامبر صلی الله علیه و آله [هرگز] در نمازش دچار سهو نشد». امام فرمود: «به خدا سوگند که دروغ می‌گویند. خدا لعنتشان کند. آن کسی که دچار سهو نمی‌شود، [فقط] خداوندی است که هیچ معبودی جز او نیست».