دریابد، اگر راست گویید، آیا کسی غیر از خدا را می‌خوانید).
(فَإِذا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اﷲ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذا هُمْ يُشْرِکُونَ).۱
پس هنگامی که بر کشتی سوار می‌شوند، خدا را پاک‌دلانه می‌خوانند و[لی] چون خدا آنان را به سوی خشکی رساند و نجاتشان داد، به ناگاه شرک می‌ورزند.
همان‌گونه که از دو آیه اوّل بر میآید، موقعیت احساس خطر، مختص به سفر دریایی و به خطر افتادن جان در موقعیت مذکور نیست، بلکه عمومیت دارد؛ ولی وجه تصریح به نقش سفر دریایی در بیداری فطرت، از آن جهت است که در سفر دریایی، به هنگام بروز حادثه و خطر در وسط دریا، هیچ گونه دسترسی به عوامل نجات وجود ندارد و انسان یک‌سره از اسباب و علل مادّی قطع امید میکند. در چنین موقعیتی، انسان با تمام وجود و از عمق جان، به قادر مطلق توجّه میکند و از او یاری میطلبد.۲
ﻫ ـ آیات میثاق
مهم‌ترین آیه در این باره، آیه معروف به میثاق است:
(وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلين).۳
و [به یاد آور] هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان آدم، ذرّيّه آنان را بر گرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه آيا پروردگار شما
