اتم و اکمل وجود داشته باشد. به همین جهت، در مبحث صفات و اثبات کمالات برای خداوند، از این قاعده استفاده میشود.
برای اثبات علم ذاتی خداوند به خود نیز میتوان با تکیه بر قاعده معطی شیء، چنین استدلال نمود: در میان موجودات، خداوند انسان را خلق کرده است که علم حضوری به ذات خودش دارد. پس علم حضوری به ذات خود داشتن، نوعی کمال است. خداوند که خالق و معطی کمال مذکور است، خودش از چنین علمی به نحو اتم و اکمل برخوردار است. پس خداوند علم ذاتی به خودش دارد.۱
مشابه همین استدلال را نیز در باب قدرت الهی میتوان اقامه نمود. خداوند که انسان را خلق کرده، به وی قدرتی داده است که با آن بتواند امور شگفتانگیز را انجام دهد و اشیای ظریف و مصنوعات فراوانی را ایجاد کند. پس چگونه ممکن است که خود، فاقد چنین قدرتی باشد و نتواند امور بدیع را خلق نماید؟! بر پایه همین استدلال است که باید قدرت را از صفات ذاتی الهی بر شمرد.۲
همچنین میتوان از قاعده مذکور، در اثبات صفت حیات برای خداوند بهره گرفت. وقتی خداوند در میان مخلوقاتش موجودات حیّ و زندهای را خلق کرده است که هم امور مختلف را درک میکنند و هم برخی از افعال را انجام میدهند، ممکن نیست که خودش از صفت حیات که منشأ دو صفت علم و قدرت است ـ عاری باشد.۳
۴ ـ ۹. برهان اِنّی
در علم منطق، بیان شده است که استدلال بر یک مطلب، به دو روش ممکن