و اگر بخواهند به تو خیانت کنند، پیش از این [نیز] به خدا خیانت کردند و [خدا تو را] بر آنان مسلّط ساخت، و خدا، دانای حکیم است).
در این آیه به پیامبر صلی الله علیه و اله این گونه دلداری داده شده که اگر این اسیران راجع به آن پیمانی که با تو بستند، خیانت نمایند، چندان جای تعجّب نیست؛ زیرا هر چه باشد تو پیامبر و مخلوق ما هستی. اینان به قدری گم‌راه و لجوج هستند که قبلاً حتّی با خدا که خالق توست هم خیانت نمودند! خیانتشان به خدا این بود که پیمان یکتاپرستی را که به وسیله عقل و فطرت از ایشان گرفته شده بود، درهم بشکنند و به بت‌پرستی بازگردند و بار دیگر علیه اسلام قیام کنند.۱ روشن است که خیانت به خدا بسیار بدتر از خیانت به پیامبر خداست. پس با مقایسه میان این دو خیانت و در نظر داشتن جایگاه خدا و پیامبر خدا، تحمّل خیانت به پیامبر، آسان‌تر می‌گردد.
چهار. تکذیب
تکذیب و دروغ‌پردازی علیه پیامبران الهی ـ که در قرآن کریم، مکرّر از آن یاد شده است ـ،۲ همواره یکی از حربه‌های مخالفان برای رویارویی با دین خدا بوده است. انبیای الهی و از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله از این صفت ناپسند دشمنان و مخالفان خویش به شدّت ناراحت و غمگین می‌شدند. لذا از پروردگارشان در مقابل تکذیب اقوامشان طلب یاری می‌نمودند.۳
خدای متعال هم علاوه بر یاری پیامبر صلی الله علیه و اله، با استفاده از روش‌های گوناگون به ایشان دلداری و تسلیت می‌بخشد. یکی از این روش‌ها تقویت با مقایسه صعودیِ همسوست که در آیه زیر نسبت به پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله به کار رفته است.
(وَكَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَيْنَاهُمْ.۴
کسانی که پیش از آنان بودند (نیز آیات الهی را) تکذیب کردند، در حالی که اینها به یک دهم آنچه به آنان دادیم نمی‌رسند!).
