ندارد تا انسان را دچار سختی کند و یا اگر هم وجود دارد، نقشی در ایجاد سختی ندارد، استفاده از مقایسه ناهمسو، فرضی نخواهد داشت؛ بلکه مقایسه همسو است که به توانمندیِ انسان کمک میکند. دشواریهایِ تکالیف الهی و گرفتاریهایِ حاصل از بلاهای طبیعی، از جمله این موارد است. امّا در سختیهایی مانند انواع جنگهای نظامی و روانی که دشمن در صدد ضربه زدن به افراد است، همان گونه که میتوان با مقایسه همسو و بیان رنجهای دوستان و همرزمان، خود را برای تحمّل این سختیها توانمند ساخت، همچنین میتوان برای تقویت روحیه از بیان صدمات وارده بر دشمن، یاری جست.
مقایسه همسو
یکی از پُرکاربردترین روشهای توانافزایی در قرآن کریم، مقایسه همسو در تقویت تعمیمی است. خداوند متعال، در آیات فراوان و در جریانهای مختلف با مطرح نمودن تاریخ زندگانی پیامبران پیشین و سختیهای مبارزات هر یک از آنان با دشمنان و مخالفانشان، و یادآوری نگرانیها و مشکلاتی که در این راه متحمّل شدهاند، به پیامبر گرامیاش تسلیت خاطر میدهد و او را در برابر این ناملایمات، مقاوم میسازد. مانند آیه زیر که در باره راز گزارش بخشی از خبرهای رسولان الهی است و آن را موجب ثبات دل پیامبر صلی الله علیه و اله و پند و یادآوری مؤمنان میداند:
(وَكُلاًّ نَّقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنبَاء الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ وَجَاءكَ فِي هَذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ.۱
ما از هر یک از سرگذشتهای انبیا برای تو بازگو کردیم، تا به وسیله آن، قلبت را آرامش بخشیم و ارادهات قوی گردد. و در این [اخبار و سرگذشتها،] برای تو حق، و برای مؤمنان، موعظه و تذکّر آمده است).
تثبیت (مصدر «ثبّت») به معنای مستقر کردن و استوار ساختن، در مقابل «زوال» است۲ و «فؤاد» به معنای قلب است.۳ استوار ساختن قلب پیامبر صلی الله علیه و اله و تثبیت آن به