235
روش‌های توان‌افزایی در سختی‌ها

مورد آن در بخش پشتیبانی با نصرت الهی در تقویت «خدا‌ ـ ‌پشتیبان» گذشت.۱ یک مورد آن هم که یادآوری تأیید مؤمنان با نصرت خداست۲ در تقویت «نصرت ـ ‌یادی» گذشت.

با این حساب، از تمامی آیاتی که مشتمل بر واژه «أید» بود، تنها دو مورد باقی می‌ماند که بیانگر روش خدا ـ ‌پشتیبان است. مورد اوّل در جریان هجرت پیامبر صلی الله علیه و اله و مخفی شدن ایشان در غار ثور است که تأییدات غیبی خداوند به وسیله لشکریان نامرئی به کمک ایشان آمده است:

(...إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا....۳

در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود می‌گفت: «غم مخور، خدا با ماست!» در این موقع، خداوند، آرامش خود را بر او فرستاد و با لشکرهایی که مشاهده نمی‌کردید، او را تقویت نمود).

این نیروهای غیبی، ممکن است اشاره به فرشتگانی باشد که حافظ پیامبر صلی الله علیه و اله در این سفر پُر خوف و خطر بودند، و یا آنها که در میدان جنگ «بدر» و «حنین» و مانند آن، به یاری او شتافتند.۴ تأیید و تقویتی که از جانب خدا شامل حال ایشان شد، در کنار نزول آرامش الهی، سبب گردید تا ایشان در آن لحظات دشوار که هر آن، احتمال برخورد وی با دشمنانی كه به قصد كشتن وی تا مرز دستگيری او پيش آمده بودند، می‌رفت، هیچ گونه ناراحتی و اندوهی نداشته باشد و حتّی همراه خود را نیز به آرامش دعوت نماید.

مورد دوم در آیه ۲۲ سوره مبارک مجادله بیان شده است و از مورد تأیید قرار گرفتن بندگانی که در درجات بالای ایمان باشند، خبر داده است:

(لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُوْلَئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ....۵

1.. یکبار در تأیید پیامبر خدا صلی الله علیه و اله با یاری خدا و مؤمنان (ر. ک: سورۀ انفال، آیۀ ۶۲) و دیگری تأیید با نصرت الهی نسبت به هر کسی که او بخواهد (ر. ک: سورۀ آل عمران، آیۀ ۱۳).

2.. سورۀ انفال، آیۀ ۲۶.

3.. سورۀ توبه، آیۀ ۴۰.

4.. تفسير نمونه، ج‏۷، ص۴۲۰.

5.. سورۀ مجادله، ۲۲.


روش‌های توان‌افزایی در سختی‌ها
234

واژه «أید» همراه با مشتقاتش، یازده مرتبه در قرآن تکرار شده است که غیر از دو مورد آن۱ که به شکل اسمی «أید» آمده است و ارتباطی با بحث ما ندارد، در بقیه موارد۲ به صورت فعل از باب تفعیل و به معنای تقویت کردن و نیرومند ساختن وارد شده است. در تمامی این موارد، به غیر از یک موردش، با استفاده از حرف «باء»، به وسیله و سببی که با آن تأیید صورت می‌گیرد، اشاره شده است. امّا در یک آیه، تأیید با حرف «علی» وارد شده است و از تأیید گروهی از بنی اسرائیل که به عیسی علیه السلام ایمان آورده بودند، در قبال دشمنانشان خبر داده است.۳ با توجّه به این تفاوت، همچنین نتیجه‌ای که برای این تأیید بیان شده است (یعنی غلبه یافتن این گروه بر دشمنانشان)، می‌توان گفت که تأیید در این آیه به معنای غلبه دادن است. توجّه به این غلبه‌ای که از تأیید خدا شامل حال این گروه از مؤمنان شده است، خود، عاملی است برای تقویت روحیه همه مؤمنان در هر زمان که بدانند آنها نیز مورد تأیید و حمایت الهی قرار دارند.

هشت آیه دیگر، متناسب با کسانی که مورد تأیید واقع شده‌اند و نیز وسیله‌ای که با آن تأیید شده‌اند، به سه گروه تقسیم می‌شوند. در گروه اوّل، از تأیید عیسی علیه السلام به وسیله روح القدس سخن به میان آمده است۴ که چون در موقعیت ناخوشایندی وارد نشده‌اند، ارتباطی با بحث ما (افزایش صبر) ندارد. در گروه دیگر، عاملی که به وسیله آن، افراد، مورد تأیید الهی واقع شده‌اند، نصرت خدا معرفی شده است که دو

1.. سورۀ ص، آیۀ ۱۷؛ سورۀ ذاریات، آیۀ ۴۷.

2.. چهار مرتبه به شکل «أید» (سورۀ انفال، آیۀ ۲۶ و ۶۲؛ سورۀ توبه، آیۀ ۴۰؛ سورۀ مجادله، آیۀ ۲۲)، سه مورد به شکل «أیدنا» (سورۀ بقره، آیۀ ۸۷ و ۲۵۳؛ سورۀ صف، آیۀ ۱۴)، یک‌بار به شکل «أیدتُ» (سورۀ مائده، آیۀ ۱۱۰) و یک مرتبه به صورت «یؤیدُ» (سورۀ آل عمران، آیۀ ۱۳).

3.. (يَا أَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا كُونُوا أَنصَارَ ٱللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ٱبْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنصَارِى إِلَى ٱللَّهِ قَالَ ٱلْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ فَـٔامَنَت طَّـائِفَةٌ مِّنْ بَنِى إِسْرَائِيلَ وَ كَفَرَت طَّـائِفَةٌ فَأَيَّدْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ) (سورۀ صف، آیۀ ۱۴).

4.. سورۀ بقره، آیۀ ۸۷ و ۲۵۳؛ سورۀ مائده، آیۀ ۱۱۰.

  • نام منبع :
    روش‌های توان‌افزایی در سختی‌ها
    سایر پدیدآورندگان :
    محسن عطاءالله
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22876
صفحه از 368
پرینت  ارسال به