فصل یکم
تقویت‌های مقایسه‌ای
در این فصل برای رسیدن به توان مطلوب در تحمّل سختی‌ها روش‌هایی معرّفی می‌شوند که وجه مشترک همه آنها «مقایسه اجتماعی» به معنای مقایسه و سنجش موقعیت خود با وضعیت دیگران است.۱ مقایسه اجتماعی ـ که سرچشمه آن تفاوت موجود در سطح زندگی انسان‌هاست ـ، در موضوعات و زمینه‌های مادّی و معنوی گوناگونی انجام می‌گیرد. یکی از این زمینه‌ها سختی‌ها و بلاهایی است که بر مبنای (لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ)،۲ هر کسی آن را تجربه می‌کند. کاهش تنیدگی و دور ماندن از آسیب‌های روانی در چنین موقعیت‌هایی، نتیجه واکنش صحیح و خردمندانه‌ای است که از سوی فردِ دچار سختی انتخاب می‌شود. انتخاب چنین واکنشی و در نتیجه، گذر سالم از موقعیت ناخوشایند، نیازمند به کارگیری روش‌ها و عواملی است که مقایسه کردن یکی از آنهاست. البته نه هر مقایسه‌ای؛ بلکه مقایسه‌ای که در آن، موقعیتِ «هدف مقایسه» یعنی شخصی که خود را با او می‌سنجیم، به لحاظ سختی و مصیبت، بدتر و یا حداقل مساوی با موقعیت ما باشد. ولی چنانچه موقعیت او بهتر از ما باشد و سختی و مشکلش نسبت به سختی ما کمتر یا خفیف‌تر باشد، فرایند مقایسه، نتیجه و اثری عکس خواهد داشت.
