به هر حال، با در نظر گرفتن این گونه آیات ـ که بیانگر طلب یاری از درگاه خدا در برابر سختی‌های به وجود آمده است ـ، نقش بنیادین و سازنده استمداد از درگاه الهی و دعا برای برخورداری از صبر، ثبات قدم و پیروزی، در روحیه‌بخشی و افزایش توان در تحمّل مشکلات (بخصوص سختی‌های جنگ)، روشن می‌گردد.

۲. تقویت «خدایادی»

مراد از این روش، افزایش توان به وسیله ذکر و یاد خدا و تسبیح و ستایش اوست. یاد خدا بویژه تسبیح و تحمید او در موقعیت‌های دشوار، توان انسان را در تحمّل دشواری‌ها افزایش می‌دهد؛ چرا که هر نوع یادآوری اسماء حُسنای الهی اعم از حمد و تسبیح، به تناسب مفهوم آن، اثر خاص خود را در توانمند ساختن افراد دارد. مثلاً آن جا که انسان نسبت به آینده و توهّم بی پاداش ماندن زحماتش یا بی کیفر ماندن ظلم دشمنانش نگران است، یاد خدای عادل و سریع الحساب، آرامش‌بخش دل او خواهد بود یا در جایی که ضعف و ناتوانی او در برابر انبوه دشمنان داخلی و خارجی، موجب نگرانی و رنجش خاطرش می‌شود، با یادآوری کفایت و حمایت الهی، این حالت رنج‏آور را از بین می‏بَرَد و با توکّل و اعتماد بر او، آرامش و اطمینان را جایگزین آن می‌کند. زمانی که فقر و نداری، او را مضطرب کرده است، یاد خدای روزی‌دهنده، موجب آرامش او خواهد بود، و همین طور موارد دیگر از اسما و صفات جلاله الهی که برخی از نمونه‌های آن مانند: «ولی»، «نصیر»، «علیم»، «بصیر»، «سمیع»، و اثرات هر یک آنها در روش‌های خداتقویتی بیان خواهد شد.

در باره نقش تسبیح به طور خاص نیز می‌توان گفت که انسان به واسطه تنزیه پروردگار از قبایح و زشتی‌ها، علم پیدا می‌کند که خداوند بدون دلیل و غرض، او را دچار سختی ننموده است. در نتیجه، قلب وی برای تحمّل ناگواری‌ها آماده می‌گردد.^۱ همچنین در باره نقش حمد و ستایش الهی در افزایش سطح تاب‌آوری می‌توان این نکته را بیان داشت که حمد و ثنای خدای سبحان و سپاس‌گزاری از او انسان را از افتادن در وادی نارضایتی نسبت به قضا و قدر الهی نجات می‌دهد. یکی از پیامدهای منفی و آثار سوء بی‌صبری که به عنوان واکنشی نامعقول و غلط از افراد

در این آیه، ثبوت قدم و پیروزی بر کافران، از جمله دعاهای مجاهدان گزارش شده است که موجب افزایش توان روحی آنان شد و هرگز دچار ضعف و سستی نشدند. درخواست یاری از خدای متعال، به غیر از آیات یادشده، در آیات دیگر نیز از زبان برخی پیامبران نقل شده است. نوح علیه السلام و صالح علیه السلام^۱ یا هود علیه السلام،^۲ در برابر تکذیب قومشان از خدا این گونه درخواست کرده‌اند که:

(قَالَ رَبِّ انصُرْنیِ بِمَا کَذَّبُون.^۳

پروردگارا! مرا در برابر تکذیب‌های آنان یاری کن!).^۴

همچنین در آیه دیگر، پیامبر صلی الله علیه و اله در برابر تصمیم کفّار بر اخراج وی از سرزمین مکّه، پس از امر به اقامه نماز و تهجّد شبانه، به دعا و نیایش به درگاه خدا برای طلب ورود و خروجی صادقانه در هر کار و دلیل و حجتی یاری دهنده^۵ مأمور می‌گردد:

(وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لی مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصیراً.^۶

و بگو: پروردگارا! مرا [در هر کار،] با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز! و از سوی خود، حجّتی یاری کننده برایم قرار ده!).

کلمه «نَصِیراً» هم می‌تواند به معنای اسم فاعل، یعنی «ناصر» باشد، یعنی خداوندا! به من سلطه و قدرتی عطا کن که یاور من باشد؛ و هم می‌تواند به معنای اسم مفعول، یعنی «منصور» باشد، که این چنین معنا می‌شود: پروردگارا! به من قدرتی عطا کن که از طرف تو یاری شده باشد.^۷