73
سرّ دلبری

ما را به این نکته، آگاه می‌سازد که در نزد پروردگار، چیزی گُم نمی‌شود و در محاسبة اعمال و رفتار از قلم نمی‌افتد. یکی از مصادیق رفتارهای بسیار ظریف که در نزد بسیاری از ما مورد توجّه نیست، امّا خدا به آن عنایت دارد، چگونگیِ پاسخ به سلام برادران ایمانی است. خداوند می‌فرماید:
(وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنهَا أَوْرُدُّوهَا إِنَّ اللهَ كاَنَ عَلىَ ‏كلُ ‏ِّشىَ‏ْءٍ حَسِيبًا.۱
چون شما را به درودى نواختند، به درودى بهتر از آن يا همانند آن پاسخ گوييد. هر آينه، خدا حسابگر هر چيزى است(.
این که سلام برادر ایمانی خود را بهتر از آنچه او گفته، پاسخ دهیم و یا دست کم همانند سلام او سلام کنیم، حاکی از احترام و ادب و فروتنی‌ پاسخ‌گوینده است و گوینده را بر پیشی گرفتن در سلام گفتن، مصمّم‌تر می‌سازد. علاوه بر پاسخ گفتن مطلوب، بلند و با احترام سلام کردن نیز تأثیر بسیار شگرفی در افزایش دوستی دارد. این رفتار به ظاهر ساده و پیش‌پا افتاده، در حقیقت، علاوه بر انتقال معنای واژة سلام، پیام دیگری را به مخاطب منتقل می‌کند. این پیام از مفهوم واژة سلام، قابل استفاده نیست؛ بلکه از چگونگی ادای آن منتقل می‌شود. به درستی که ادای سلام با صدایی رسا و لحنی آمیخته با محبّت و احترام، نشان از ارزش بالا و احترام مخاطب در نظر سلام‌کننده دارد.
در مقابل، سلامی نارسا‌ با صدایی ضعیف و احتمالاً با حالتی ناخوشایند، دلیل بر اهمیت نداشتن و محترم نبودن مخاطب در نزد سلام‌کننده است و

1.. نساء: ۸۶.


سرّ دلبری
72

بی‌شک اگر نَفْس خود را محترم بداريد، سخن را جز با فرد متبسّم و خوش‌رو آغاز نخواهید کرد و جز او را برای شروع دوستی بر نخواهید گزید. این، معنای حدیث نخست امام علی‌ علیه السلام است. یعنی خوش‌رویی، دامی شد که نظرتان را به صاحب آن جلب کرد و دوستی را پایه‌ریزی نمود. البته بدیهی است که این، آغاز راه است و برای استمرار دوستی، شرایط فراوان دیگری نیز لازم است که در ادامه، بيان خواهد شد. به هر روي، خوش‌رویی و خوش‌برخوردی برای شروع یا استمرار دوستی، اقدام مهمی به شمار مي‌رود و در صورتی که به جای انسان خوش‌رو، با فردی ترش‌رو روبه رو شویم، اغلب عطایش را به لقایش مي‌بخشيم و از خیر گفتگوی با او صرف نظر مي‌کنيم. قرآن کریم خطاب به پيامبر خدا صلی الله علیه وآله نرم‌خویی و رقّت قلب ايشان را عامل جذب مردم به ایشان مي‌داند و می‌فرماید:
(فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللهَ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِفَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَي اللهِإِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلينَ.۱
رحمت خدا باعث شده كه با مردم، مهربان شوى. در حالى كه اگر تندخو و سخت‌دل بودى، از اطراف تو پراكنده مى‏شدند. پس، ازآنان درگذر و براى آنها طلب مغفرت كن و در كارها با آنها مشورت نما و هنگامى كه تصميم به كارى گرفتى، بر خداوند توکّل كن؛ زيرا پروردگار، توكّل كنندگان به خويش را دوست مى‏دارد(
.

۲. آشكارا سلام كردن

قرآن کریم، خداوند را حسابگر بر هر چیزی معرفی می‌کند و با این بیان،

1.. آل عمران: آیۀ ۱۵۹.

  • نام منبع :
    سرّ دلبری
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 11192
صفحه از 111
پرینت  ارسال به