بر این، احساس کمبودیاي که بخشیده شده در خود مییابد، به اندازة کافی بر او فشار میآورد و منتگذاری میتواند او را تا سقوط پایین بکشد و زمینه را برای طغیان او فراهم آورد.
قرآن کریم در آیات متعدّد، احسان و انفاق مؤمنان را به نفع خودشان میداند و باب امتنان را از ابتدا میبندد.۱ بر این اساس، اگر قرار بر امتنان باشد، کسی که سزاوار است منّت بگذارد، دریافت کنندة بخشش است، نه بخشنده.
همانگونه که اشاره شد، یکی از پیامدهای بخشش و گشادهدستی، نه تنها استمرار و تعمیق دوستی برادران ایمانی است، بلکه از دشمنی دشمنان و بدخواهان میکاهد و آنان را از بدگویی او منصرف میسازد و در نتیجه، انسان بخشنده را از نیش زبان و قلم و رفتارشان در امان میدارد.
۵. وفاداری
آیا تا به حال پيش آمده است که دوستی و محبّت خود را در عمل، به نزدیکان خود ثابت کرده باشیم؟ آیا اتفاق افتاده است که بیخبری از یکی از دوستان برای مدّت کوتاه، ما را بر آن سازد تا گوشی تلفن را برداريم و با او تماس بگیریم و علّت غیبتش را برای مثال در محل کار یا در کلاس درس جویا شویم و نگرانی خود را از عدم حضورش و نیز دلتنگی خود را از عدم دیدارش جویا شویم؟ و سرانجام آیا شده است که سراغی از دوستان قدیمی خود بگیریم؟ این گونه رفتارها همگی نشانة وفاداری است و نقش بسیار مهمی در جهت افزایش محبّت و تحکیم روابط ایفا میکند؛ زیرا