نشانشان میداد و آنان را از ثبت و ضبط شدن نیک و رفتار توسط فرشتگان الهی، باخبر میکرد. سپس از همة آنان به امید عفو و بخشش الهی در میگذشت و از آنان نیز بخشش میطلبید و در پایان، با پرداخت مبلغ قابل توجّهی که بتوانند زندگی خود را اداره کنند، آزادشان میکرد.۱ بزرگواری امام زين العابدين علیه السلام در کنار سخاوت ايشان به اندازهای بود که او را نزد مؤمنان، محبوب و نزد دشمنان، قابل احترام ساخته بود و دوست و دشمن در برابرش فروتن بودند.۲
۴. بخشندگي
در آموزههای عقلانی و وحیانی، فضایل اخلاق اجتماعی، از جایگاه بلندی برخوردار است. از جملة این صفات اخلاق انسانی میتوان به صفت بخشندگی اشاره کرد. این صفت اخلاقی انسان، موجب میشود که ارتباط انسانی، از استحکام و استواریِ بیشتر و بهتری برخوردار شود. در قرآن کریم، بخشندگی در اشکال گوناگونی چون: احسان، ایثار، عفو، بخشش، گذشت، انفاق، اطعام و مانند آن، یاد شده است. مقام انسان از منظر قرآن، مقام خلافت الهی است. این مقام، با تخلّق به اخلاق نیک و رنگ خدایی گرفتن انسان به دست میآید و با رحمت و مودّت و بخشش و سخاوت به دیگران کاملتر میشود. در میان فضایل اخلاقی، سخاوت و بخشش مادی، یکی از مهمترین عوامل کسب محبّت اطرافیان و تحکیم روابط دوستی و برادری است؛ همان گونه که بُخل و خساست، دافعة مهمی به