این است راز محبوبیت خاندان پیامبر صلی الله علیه وآله که دوستان را فدایی آنها و دشمنان را ثناگویشان می‌سازد.
یکی از فنون تربیت کودکان به هنگام سرزدن خطا از آنان، عذرتراشی برای خطایشان است. صاحب‌نظران بر این باورند که برای جلوگیری از جسارت یافتن کودکان بر تکرار رفتار ناپسند، باید ضمن آگاه ساختن آنان نسبت به رفتار زشتشان، در عذرتراشی به آنان کمک کرد و دلیلِ به ظاهر موجّهی برای خطایشان تراشید تا زمینة جسارت و جرئت بیشتر آنان بر انجام رفتار ناپسند، برطرف شود و از عادی شدن انجام رفتارهای زشت در نظرشان جلوگیری نمود.
از جمله‌ راه‌های آسان شدن بخشش همنوعان، تلاش در جهت نادیده گرفتن خطاهای آنان و بلکه توجیه‌تراشی منطقی و منصفانه برای آن خطاهاست. این امر، با به یاد آوردن خوبی‌ها و مهربانی‌هایشان و همچنین حدیث نفس کردن خطاها و بی‌مهری‌هایی که خود نسبت به آنان یا به افراد دیگر مرتکب شده‌ایم و انتظار داریم که آنان از ما درگذرند و یا مورد بخشش آنها قرار گرفته‌ایم، امکان‌پذیرتر است. همچنین اگر با به خاطر آوردن گناهانی که مرتکب شده‌ایم و در بارة آنها به بخشش خداوند دل بسته‌ایم همراه شود، تحمّل و بخشش تقصیر آنان را امکان‌پذیرتر و دوستی و صمیمیت را بین دو طرف، استوارتر می‌سازد.
از امام زین العابدین علیه السلام نقل شده است که ايشان هر سال غلامان زیادی می‌خرید. سپس در طول سال برای هر یک وظایفی تعیین می‌کرد؛ امّا بر آنها سخت نمی‌گرفت و خطاهای آنان را ثبت می‌کرد. در روز عید سعید فطر، آنان را جمع مي‌کرد و خطاهای آنان را که ثبت کرده بود،

آنان آسان‌تر محقّق مي‌شود. امیر کلام، امام علی علیه السلام می‌فرماید:
اقبَل عُذرَ أَخیکَ فَإن لَم یَکُن لَهُ عُذرٌ فَالتَمِس لَهُ عُذراًً.^۱
عذر برادرت را بپذير و اگر عذري نداشت برايش عذري بتراش.
نقل است که روزی امیرمؤمنان علیه السلام به ابن ملجم مرادی ـ که در آن وقت از یاران ايشان بود ـ فرمود: «تو قاتل منی». ابن ملجم گفت: اي امیر المؤمنین! مرا بِکُش تا این گناه از من سر نزند.
امام علیه السلام فرمود: «شیوة ما آن است که پس از گناه عفو کنیم، نه این که پیش از گناه، عقوبت!»^۲.
امام علي علیه السلام در بستر شهادت به امام حسن مجتبی علیه السلام وصیت می‌کند:
پسرم! ما خاندانی هستیم که بر خطایی که نسبت به ما روا داشته شده، جز عفو و بخشش روا نمی‌داریم. مهربانی و دلسوزی، روش ماست، نه روش او. به حقّی که بر تو دارم سوگندت می‌دهم که از آنچه خود می‌خوری، به او بخوران و از آنچه خود می‌نوشی، بنوشان. غُل و زنجیرش مکن. پس اگر از دنیا رفتم، او را قصاص کن و تنها یک ضربه بر او وارد کن.^۳