زندگی اجتماعی انسان به عنوان اصلِ محوری، مورد توجّه نباشد، مِهر و نشاط و آرامش از زندگی رخت برمي‌بندند و دشمنی و اندوه و ناآرامی، جایگزین آنها می‌گردند. شکل زیر، فرایند تأثیر حُسن ظن در افزایش و تثبیت محبّت بین دو طرف و تأثیر سوءظن در زدودن محبّت و ایجاد دشمنی را نشان می‌دهد.

فرایند تأثیرات خوش گمانی فرد الف نسبت به فرد ب

فرایند تأثیرات بد بینی فرد الف نسبت به فرد ب

۳. گذشت

گذشت از خطای دیگران و دوری از کینه‌توزی، حاکی از تواناییِ بالای روحی انسانِ باگذشت است. این صفت برجسته، جاذبة بسیار زیبایی است که علاقة دیگران را به ارمغان می‌آورد. در مقابل، کسانی که از خطای دیگران به سادگی در نمی‌گذرند و از آنان کینه به دل مي‌گيرند و تا مدّت‌ها آن را در یاد خود نگاه می‌دارند، در استمرار و تحکیم روابط دوستی، ناموفق‌اند و از داشتن دوستان صمیمی و خوب، محروم خواهند بود. گفتنی است که چشم‌پوشي از خطاهاي ديگران و فراموشي بدي‌هاي آنان، در ساية دوست داشتن بندگان خدا و خوش‌گمانی به آنان و عذر تراشي براي

نسبت به درمان آن همّت گماریم. امام علی علیه السلام در بیانی بسیار راه‌گشا می‌فرماید:
ضَع أَمرَ أَخیکَ عَلی أَحسَنِهِ حَتّی یَأتیَکَ مَا یَغلِبُکَ مِنهُ وَلا تَظُنَّنَّ بِکَلِمَةٍ خَرَجَت مِن أَخیکَ سُوءاً و أَنتَ تَجِدُ لَها فِی الخَیرِ مَحمِلاً.^۱
کار برادرت را بر بهترین حالت ممکن حمل کن تا زمانی که دلیل محکمی بر تصوّر تو غلبه کند، و نسبت به گفتار برادرت تا جایی‌ که برای آن، تفسیر خوبی یافت می‌شود، گمان بد مبر.
بنا بر این، از مهم‌ترین خطاهای شایع در برقراری ارتباط با همنوعان، تفسیر بد از رفتارهای آنان و تفسیر رفتار آنان به بدترین احتمال ممکن است. این در حالی است که دوستی و محبّت، اقتضا می‌کند برای رفتارهای نادرست نیز تفسیر نیکو انتخاب کنیم. اقدام «مادران» در تفسیر رفتار نادرست فرزندان خود و حمل آن بر اموری همچون: مشغلة زیاد، فراموشی و یا احتمالات مثبت دیگر، از بارزترین مصادیق خوش‌گمانی است که نتیجه‌ای جز عشق فرزند به مادر را به همراه ندارد.
نتیجه ‌آن‌که به هر میزان، انسانی را بیشتر دوست داشته باشیم، رفتارهای او را بهتر و نیکوتر تفسیر مي‌کنيم و تحمّل اقدامات او آسان‌تر خواهد شد و برای رفتارهای ناپسند و نامهربانی‌های او راحت‌تر توجيه مي‌تراشيم. همچنین خوب تفسیر کردن رفتار‌ها و دیدن خوبی‌هاي افراد نیز در نهایت، محبّت آنها را به ارمغان خواهد آورد؛ دستاوردی که اگر در