فصل دوم : مهارت‌های اخلاقی

همان گونه که پيش از اين بیان شد، علاوه بر آراستگی‌ ظاهر ـ که در برقراری رابطه با همنوعان، جاذبه‌آفرین است ـ ، عوامل مهم‌تری را نیز در این امر باید مورد توجّه قرار داد. از جملة تأثیرگذارترین عوامل، برخورداری از ویژگی‌های اخلاقی مثبت و به‌کار بستن آنها در عمل است. به عبارت دیگر، آنچه در ایجاد محبوبیت و افزایش آن، نقش اساسی ایفا می‌کند، آراسته شدن به جاذبه‌های اخلاقی و رفتاری است. این عامل، در استمرار و تحکیم رابطة دوستی و محبوبیتِ بیشتر در نزد همنوعان، بیش از هر عامل دیگری مؤثّر است. این در حالی است که جاذبة ظاهری ـ که در فصل نخست بیان شد ـ در ایجاد انگیزة اوّلیه برای شکل‌گيري رابطه و شروع دوستی، تأثیر بیشتری دارد. بنا بر این، جذّابیت‌هاي ظاهري براي موفّقيت در روابط دوستانه و صميميت با اطرافيان لازم و البته مهم‌ اند؛ امّا كافي نيستند. به عبارت ديگر، جاذبه‌هاي ظاهري، همان گونه كه از نامشان پيداست، جاذبه‌هاي روبنايي‌اند. از اين رو باید به جاذبه‌هاي ريشه‌اي‌تري كه تأثير ماندگارتري در برقراري دوستي‌ها دارد اندیشید، آنها را شناخت و در

را سفید کند و اتاق‌هایش را بروبد تا این که پیش از غروب خورشید، چراغ روشن کند که اینها فقر را دور و روزی‌ را فراوان خواهد کرد.^۱
امّا قسم دوم زیبایی، غیر اختیاری است. این زیبایی، در واقع همان زیبایی چهره است که خدادادی بوده، در اختیار آدمی نیست. برخی از انسان‌ها، چهره‌اي دل‌آرا دارند و نظر دیگران را به خود جلب می‌کنند. برخی نيز از ظاهر چندان زیبایی برخوردار نیستند و طبیعتاً باید به آنچه خدا به آنان داده، قانع و راضی باشند. البته همان‌گونه که در ادامه خواهیم گفت، امور ظاهری اگرچه در ایجاد جاذبه، مهم و تأثیرگذارند، امّا از آن مهم‌تر، زیبایی‌های رفتاری و اخلاقی و باطنی است. بنا بر این، توقّف در زیبایی‌های ظاهری و تکیه بر آنها و غفلت از زیبایی‌های غیر ظاهری (اعم از: زیبایی‌های باطنی، اخلاقی و رفتاری)، خُسرانی بس بزرگ برای هر فردِ جویای محبّت و دوستیِ همنوعان و خواستار موفّقیت در روابط بین فردی خواهد بود؛ چه این که دیری نخواهد پایید که جوانی، جای خود را به پیری می‌دهد و زیبایی ظاهری، از دست می‌رود. در این حالت اگر زیبایی‌های اصیلِ برخاسته از اخلاق و رفتار و نیز زیبایی‌های باطنی و معنوی به دست نيامده باشند، منفور خدا و خَلق او خواهیم شد.