آنچنان جبرئیل مرا به مسواک زدن سفارش کرد که گمان بردم آن را واجب خواهد نمود.۱
و سرانجام در حدیث دیگری میفرماید:
لَولا أَن أَشُقَّ عَلی أُمَّتی لَفَرَضتُ عَلَیهِم السِّواکَ مَعَ الوُضوءِ، و مَن أَطاقَ ذَلِکَ فَلا یَدَعهُ.۲
اگر بر امّتم سختي نداشت، مسواک کردن را با وضو واجب میساختم. پس هر کس بر این امر، طاقت دارد، آن را رها نکند.
پاسخ یک پرسش
شاید این پرسش به ذهن خطور کند که: چرا در روایات، تا این اندازه بر پاکیزگی دهان و دندان و مسواک کردن تأکید شده است؟ آیا در موضوع پاکیزگی، عضو مهمتری برای انسان وجود ندارد؟
به نظر میرسد که تمیزی دهان و دندان و مراقبت از آن، از دو جهت حایز اهمیت است: نخست آن که دهان، فعّالترین و مؤثّرترین عضو در برقراری ارتباط با همنوعان است، به گونهای که اگر انسانی، توان تکلّم کردن نداشته باشد، تقریباً امکان برقراری ارتباط و دوستی با همنوعانش را از دست خواهد داد. لذا آنان که لالاند تقریباً نمیتوانند در جامعه، دوستان صمیمی داشته باشند و ممکن است که به طور کلّی، امکان حضور اجتماعی را از دست بدهند.
دوم آن که ناپاکی دهان و دندان، غالباً منجر به منتشر شدن بوی بد