29
سرّ دلبری

آنچنان جبرئیل مرا به مسواک زدن سفارش کرد که گمان بردم آن را واجب خواهد نمود.۱
و سرانجام در حدیث دیگری می‌فرماید:
لَولا أَن أَشُقَّ عَلی أُمَّتی لَفَرَضتُ عَلَیهِم السِّواکَ مَعَ الوُضوءِ، و مَن أَطاقَ ذَلِکَ فَلا یَدَعهُ.۲
اگر بر امّتم سختي نداشت، مسواک کردن را با وضو واجب می‌ساختم. پس هر کس بر این امر، طاقت دارد، آن را رها نکند.

پاسخ یک پرسش

شاید این پرسش به ذهن خطور کند که: چرا در روایات، تا این اندازه بر پاکیزگی دهان و دندان و مسواک کردن تأکید شده است؟ آیا در موضوع پاکیزگی، عضو مهم‌تری برای انسان وجود ندارد؟
به نظر می‌رسد که تمیزی دهان و دندان و مراقبت از آن، از دو جهت حایز اهمیت است: نخست آن که دهان، فعّال‌ترین و مؤثّرترین عضو در برقراری ارتباط با همنوعان است، به گونه‌ای که اگر انسانی، توان تکلّم کردن نداشته باشد، تقریباً امکان برقراری ارتباط و دوستی با همنوعانش را از دست خواهد داد. لذا آنان که لال‌اند تقریباً نمی‌توانند در جامعه، دوستان صمیمی داشته باشند و ممکن است که به طور کلّی، امکان حضور اجتماعی را از دست بدهند.
دوم آن که ناپاکی دهان و دندان، غالباً منجر به منتشر شدن بوی بد

1.. ما زالَ جَبرَئیلُ یُوصینی بِالمِسواکِ، حَتّی ظَنَنتُ اَنَّه ُسَیَجعَلُهُ فَریضَةً ( الأمالی، صدوق:
ص۵۱۴).

2.. دعائم الاسلام: ج۱ ص۱۱۹.


سرّ دلبری
28

وَ يَقولُ: إِنَّ المُشطَ يَذهَبُ بِالوَباءِ.۱پيامبر خدا صلی الله علیه وآله شانة‌ خود را پس از آن كه موهايش را شانه مي‌كرد، در زير متكايش مي-گذاشت و مي‌فرمود: «شانه كردن، وبا را از بين مي‌بَرَد».
امام صادق علیه السلام نيز پاکیزگی و آراستگی را از نشانه‌های مؤمنان مي‌داند در بارة نشانه‌هاي مؤمن می‌فرماید:
لا يَخلُو المُؤمِنُ مِن خَمسٍ: مُشطٍ وسِواكٍ و خاتَمٍ عَقيقٍ وَ سَجّادَةٍ وَ سُبحَةٍ فيها أَربَعٌ وَ ثَلاثُونَ حَبَّةً.۲
مؤمن، حتماً اين پنج چيز را دارد: شانه، مسواك، انگشتر عقيق، سجّاده و تسبيحي كه در آن، سي و چهار دانه باشد.
افزون بر احاديث ياد شده و احاديث فراوان ديگري كه ما تنها به چند مورد از آنها بسنده كرديم، در بارة مسواك كردن، احاديث فراواني به يادگار مانده است كه اهميت آن را در نزد پيشوايان ديني (بويژه پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله ) نمايان ساخته است. سفارش‌ها در بارة مسواك در موارد بسياري، از سوی جبرئيل علیه السلام بوده است تا آن جا كه پيامبر صلی الله علیه وآله فرمود:
جبرئيل همواره در بارة مسواك زدن به من سفارش می‌كرد، چندان كه گمان بردم [اگر بدان عمل کنم]، دندان‌هايم ساييده مي‌شوند.۳
همچنین در حديث ديگري فرمود:

1.. مكارم الأخلاق: ص۳۳.

2.. بحار الأنوار: ج ۸۴ ص ۳۲۹ ح ۳ .

3.. أَوصانی جَبرَئیلُ بِالسِّواکِ حَتّی خِفتُ عَلی أَسنانی (وسایل الشیعة: ج۲ ص۹ح۱۵).

  • نام منبع :
    سرّ دلبری
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 11070
صفحه از 111
پرینت  ارسال به