فصل چهارم: برخی عوامل دیگر

در فصل‌هاي پیشين، عوامل ظاهری، اخلاقی و رفتاریِ جاذبه‌آفرین را که در جلب محبوبیت و ایجاد انگیزة برقراری روابط پایدار و تحکیم روابط با دوستان و خویشاوندان تأثیر مستقیم داشتند، بر اساس آنچه در متون قرآنی و روایی وارد شده است، بيان کرديم. در این فصل، به برخی عوامل دیگر که می‌توانند نقش کلیدی‌اي در ایجاد الفت و محبّت ایفا نمایند، خواهیم پرداخت. این عوامل، عبارت‌اند از: ایمان و عمل صالح، همجواری، تناسب جان‌ها و خواست و ارادة خدا. در ادامه هر یک به اختصار، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۱‌. ایمان و عمل صالح

یکی از عوامل جاذبه‌آفرین که منجر به جلب دوستی و انگیزة برقراری ارتباط می‌شود، ایمان و متجلّی کنندة‌ آن، یعنی عمل صالح است. خدای متعال بین قلب‌هاي مؤمنان، رأفت و رحمت می‌آفریند. این امر باعث می‌شود که مؤمنان بی آن که یکدیگر را بشناسند، محبّت قلبی و درونی

در این حدیث شریف، امام علیه السلام یکی از راه‌های محبّت ورزیدن به همنوعان را در اظهار بی‌رغبتی نسبت به اموال آنان می-داند. علّت این امر از آن روست که انسان‌ها به دارایی‌های خود وابسته‌اند و در برابر مهاجمان، از اموال خود دفاع می‌کنند و کسی را که به اموال آنان چشم دوخته، دشمن خود می‌پندارند. پس اگر دارایی‌های خود را از گزند کسی در امان ببینند و نسبت به او اطمینان یابند، او را دوست خود می-شمارند و نسبت به او محبّت خواهند ورزید. در مقابل اگر اموال خود را در معرض آسیب و تعرّض از سوی فردی ببینند، در دور ساختن او از خود تردید نخواهند کرد و در فاصله گرفتن از او مجدّانه تلاش خواهند نمود و هرگز محبّت او را در دل، راه نخواهند داد.