79
سرّ دلبری

به دل خواهند گرفت. این همان نکتة بسیار ظریفی است که توجّه به آن را در رفتار پيامبر خدا صلی الله علیه وآله می‌توان مشاهده نمود. ايشان در رفتار با اصحاب خود به کوچک‌ترین مسائل نیز توجّه می-کرد و هرگز حرمت و کرامت اطرافیان را نادیده نمی‌گرفت. در دقّت پيامبر صلی الله علیه وآله نسبت به رفتار با اصحاب خود همین بس که ايشان به هنگام سخن گفتن، به همة حاضران نگاه می‌کرد و هرگز برخی را از توجّه و نگاه پُرمهر خود محروم نمی‌ساخت. امام صادق علیه السلام در بارة رفتار پيامبر صلی الله علیه وآله می‌فرماید:
كانَ رَسولُ اللهِ صلی الله علیه وآله يَقسِمُ لَحَظاتِهِ بَينَ أَصحابِهِ فَيَنظُرُ إِلي ذا و يَنظُرُ إِلي ذا بِالسَّويَّةِ.۱
پيامبر خدا صلی الله علیه وآله [به هنگام صحبت] لحظه‌ها را بين اصحاب خود تقسيم مي‌كرد و به هريك از آنان به طور مساوي نگاه مي‌كرد.
از دراز نكردن پا به هنگام حضور ديگران نیز مي‌توان به عنوان یکی دیگر از مصادیق تکریم همراهان و احترام گذاشتن به آنان یاد کرد. امام صادق علیه السلام در بارة جدّ بزرگوارش می‌فرماید:
لَم يَبسُط رَسولُ اللهِ صلی الله علیه وآله رِجلَيهِ بَينَ أَصحابِهِ قَطُّ.۲
پيامبر خدا صلی الله علیه وآله هرگز بين اصحاب خود پاهايش را دراز نمي‌كرد.
کسی که به نفس خود حرمت می‌نهد، با رفتارش زمینة پايمال ساختن حرمت خود را فراهم نمی‌آ‌ورد؛ زیرا در حقیقت، با بی‌احترامی به دیگران،

1.. الكافی: ج ۲ ص ۶۷۱ ح۱.

2.. الكافی: ج ۲ ص ۶۷۱ ح ۱.


سرّ دلبری
78

سكوت برادر به سخن گفتن برادرش، از جوان‌مردي است.
شاید هر یک از ما در طول زندگی، بارها تجربة قطع شدن کلام خویش را توسط دیگری تجربه کرده و تلخیِ آن را چشيده‌ايم. به سخن بسیار زیبا و تشبیهی که پیامبر صلی الله علیه وآله بیان فرموده، توجّه کنید:
مَن عَرَضَ لِأَخِيهِ المُسلِمِ المُتَكَلِّمِ في حَديثِهِ فَكَأَنَّما خَدَش وَجهَهُ.۱
هر كه در ميان سخن برادر مسلمانش وارد شود، چنان است كه چهرة او را بخراشد.
این تشبیه، به خوبی بیانگر آن است که قطع کردن کلام دیگری، در حقیقت، نوعی تعرّض به اوست و ممکن است خشم و کینة او را به دنبال داشته باشد؛ آن گونه که چنگ انداختن به چهرة دیگری نیز به همین اندازه، آزاردهنده خواهد بود.
یکی دیگر از مصادیق احترام گذاشتن به همنوعان که کمتر به آن توجّه می‌شود، نگاه كردن به همة حاضران به هنگام صحبت کردن با آنان است. این رفتار کوچک و پیش پا افتاده، نشانة احترام به شنوندة کلام و اهمیت دادن به شخصیت اوست. به راستی اگر در جمع گروهی مشغول صحبت باشیم، به طور طبیعی نگاه خود را به کسی خواهیم دوخت که برای ما از جایگاه رفیع‌تر و اهمیت بیشتری برخوردار است. در این صورت، دیگر حاضران از این که نگاه متکلّم به فرد یا افرادی خاص متمرکز شده و از آنان غافل است، احساس ناخوشایندی خواهند داشت و نسبت به او کدورتی

1.. الكافى: ج ۲، ص ۶۶۰.

  • نام منبع :
    سرّ دلبری
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد تقي سبحاني نيا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 11226
صفحه از 111
پرینت  ارسال به