87
سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام

این تأثیرات یا به عنوان یک اشتباه در قضاوت ـ که باید از آن پرهیز گردد ـ و یا به عنوان یک منبع درست قضاوت، در رضایتمندی، مورد توجّه قرار می‌گیرند.۱
داینر، مسئله تأثیرات شخصی در قضاوت در باره رضایت را نیز در تحقیق دیگری نشان داده است. او می‌‌گوید:
بعضی از محقّقان بهزیستی، به این نتیجه رسیده‌اند که عوامل عینی، تأثیر کمی در بهزیستی دارند. در عوض، تفاوت‌های فردی در شخصیت، هیجانات و فرآیندهای شناختی، خیلی مهم‌تر هستند.۲
امّا مسائل عینی و خارجی که احتمال دارد در رضایتمندی نقش داشته باشند، عبارت‌اند از: پول، سلامت، کار و استخدام شغلی، روابط اجتماعی، اوقات فراغت، داشتن مسکن و آموزش و پرورش.
مسائلی که باعث رضایتمندی می‌‌شوند، دقیقاً همان سرفصل‌هایی هستند که با یک واسطه، باعث شادکامی می‌‌شوند. لذا ما به جای این که این موارد را در این قسمت و در ذیل رضایتمندی، مورد بحث قرار دهیم، در ذیل «شادکامی»، بحث را پی می‌‌گیریم تا از اطاله کلام، جلوگیری شود.

۳. شوخ‌طبعی و خنده

شوخ‌طبعی، یک موقعیت مثبت ذهنی است. وقتی فردی، سخنی ناسازگار، غیرمنتظره و بی‌معنایی را می‌‌گوید و یا آن را انجام می‌‌دهد، یا این مسائل، بنا به عللی رُخ می‌دهند، افراد در مواجهه با این شرایط،

1.. آرگایل، ۲۰۰۰، ص ۳۹.

2.. داینر و همکاران، ۱۹۹۹ (به نقل از: آرگایل ۲۰۰۰، ص ۴۲). Diener ,E Lucas, R (۱۹۹۹). Personality and subjective well- being… Fondation of Hedonic Psychology(pp.۲۱۳-۲۲۹),New york: Russell Sage.


سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
86

۲. رضایتمندی

رضایتمندی، یکی از عناصر اصلی شادکامی محسوب می‌‌گردد. گفتیم که لذّت، بخش هیجانی و رضایتمندی بخش شناختی شادکامی است. برای ارزیابی رضایتمندی، ما می‌‌توانیم از زندگی به طور کلّی و یا از حوزه خاصّی از زندگی، مانند: کار، ازدواج و سلامت، سؤال کنیم. البته تردیدهای جدّی در باره صحّت اندازه‌گیری رضایتمندی وجود دارد؛ چرا که گاهی اوقات، رضایتمندی، همبستگی خیلی خوبی با ویژگی‌های عینی زندگی افراد ندارد. برای مثال، درآمد، تأثیر چندانی در رضایتمندی ندارد. امّا آیا این به آن معناست که تلاش دولت‌ها برای راحت زندگی کرن مردم، کار اشتباهی است؟ یا این که اندازه‌گیری رضایتمندی، مشکل است؟
برای حلّ این مشکل، باید به بخش دیگر رضایتمندی توجّه گردد و آن، ذهنی بودن (یعنی وابسته به تفکّر هر فرد بودن) است. این مطلب، به این نکته که افراد، چگونه در مورد هر چیزی فکر می‌‌کنند، بستگی دارد قضاوت در مورد رضایتمندی، به نوع مقایسه با گذشته یا مقایسه با دیگر افراد، بر می‌‌گردد. همچنین افراد، گاهی تحت تأثیر موقعیت‌های هیجانی فوری هستند و صرفاً با عادت کردن به بعضی از چیزها (adaptation) و همچنین به شیوه‌های متفاوت نگاه به رویدادها باز می‌‌گردد.
رضایتمندی، می‌تواند به طور نسبی، یک توهّم باشد؛ زیرا مردم در زمینه این که چه چیزی رضایت آنها را فراهم خواهد کرد، خودشان را فریب می‌دهند. همچنین رضایتمندی، وابسته به اهدافی است که مردم برای خود تنظیم می‌‌نمایند. داشتن هدف، می‌‌تواند منبع رضایتمندی گردد و از طرف دیگر، نرسیدن به هدف نیز می‌‌تواند منبع رضایتمندی شود.

  • نام منبع :
    سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5374
صفحه از 112
پرینت  ارسال به