75
سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام

خواهد داشت. ممکن نیست که کسی به رحمانیت و رازقیّت خدا، شناخت صحیح پیدا نماید؛ امّا تأثیرات عاطفی بر روی فرد، نداشته باشد. شاید تفاوت این جنبه با جنبه رفتاری، دقیقاً در همین نکته، مستتر باشد؛ یعنی ممکن است که فرد، رفتاری را پنهان نماید و یا به نمایش بگذارد، بی آن که اعتقادی در پشت آن باشد؛ امّا تأثیرات عاطفی را ممکن نیست که پنهان یا انکار نماییم. در هر صورت، شناخت‌های ما، در هیجانات ما تأثیر خواهند گذاشت.
اکنون به چند نمونه از ابعاد عاطفی ایمان که با مفهوم سعادت، گره خورده باشد، اشاره می‌‌کنیم.

الف. راضی بودن به قضای الهی

راضی بودن نسبت به شرایط زندگی، اعم از گذشته، حال و حتّی آینده ، از آثار ایمان راستین نسبت به خدا و سرپرستی خدا نسبت به کلّ هستی است. چنین اعتقادی، می‌‌تواند در آرامش خاطر افراد، تأثیر به‌سزایی داشته باشد. رضایت فرد، بسته به درجه یقین او، متفاوت خواهد بود. لذا اگر کسی چنین اعتقادی نداشته باشد، بی‌گمان، در ناملایمات زندگی، تحمّل خویش را از دست خواهد داد و زندگی غمباری را تجربه خواهد کرد. این، همان معنایی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله بیان فرموده است. امّا اگر کسی به خدا ایمان داشته باشد و خدای متعال را حکیم بداند، در آن صورت، همه اتّفاقات جهان هستی را داری حکمت و فلسفه می‌‌داند. در این صورت، تحمّل این رُخ داد‌ها نه تنها میسور می‌‌گردد؛ بلکه برای برخی که از ایمان بیشتری برخوردارند، خوش‌حال کننده نیز خواهد بود، اگر چه ظاهر آن رُخداد برای دیگران،


سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
74

کدام از این مفاهیم، جهت خاصّی دارند؛ امّا در آن هسته مشترک، با یکدیگر همنوا هستند. این نافرمانی، در واقع، نوعی خلاف فطرت عمل کردن محسوب می‌‌گردد. لذا باعث بی‌قراری و عدم اطمینان و اضطراب خواهد شد؛ اگر چه برای مدّتی بعضی از انسان‌ها بتوانند در شرایط غافلانه‌ای زندگی نمایند و مدّتی با داشته‌هایشان، احساس آرامش نمایند؛ امّا اوّلاً عموم انسان‌ها نمی‌توانند چنین باشند. ثانیاً همان افراد معدود هم در شرایط خاصّی، از حالت غفلت، خارج خواهند شد و در آن صورت، وقتی متوجّه شوند که آنها در مقابل چه کسی نافرمانی می‌‌کردند، شرایط بسیار سختی بر آنها حاکم خواهد شد. لذا یا باید توبه نمایند و یا این که با تشویش دائم، روزگار را سپری می‌نمایند.

۳. حوزه عاطفه

منظور از حوزه‌های عاطفی ایمان، ابعادی از ایمان است که در سطح عواطف و هیجانات، نمایان می‌‌گردند. وقتی کسی به خدا و دین او ایمان بیاورد، در ابتدای امر، پدیده شناختی، تحقّق پیدا می‌کند؛ یعنی فرد، متوجّه خدا شده، در صدد شناخت خداوند، ویژگی‌های او و آموزه‌هایی که برای بشر، فرستاده است، بر می‌‌آید. پس از شناخت برخی از آموزه‌ها، ابعاد عملی این آموزه‌ها، نمایان می‌گردد که توضیحات آن گذشت؛ امّا بُعد دیگری نیز وجود دارد که اهمّیت آن، از بُعد شناختی و رفتاری، کمتر نیست، و آن، حالت عاطفیِ ایمان است. در واقع، اگر ایمان به طور صحیح، شکل بگیرد، بدون شک، آثار عاطفی خود را

  • نام منبع :
    سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5422
صفحه از 112
پرینت  ارسال به