طعم شادی را نخواهد چشید؛ چرا که شب و روز، باید در فکر مال‌اندوزی باشد و دائماً نگران خواهد بود و وقتی دیگران، حتّی خانواده او، بخواهند از این اموال استفاده نمایند، برای این فرد بخیل، گران تمام خواهد شد و دائماً خودخوری خواهد کرد. چنین فردی، همیشه با ترس و اندوهی خاص و دائمی باید روزگار خود را سپری نماید. لذا چنین فردی، در زندگی خود، طعم شادی را نخواهد چشید و علی‌رغم خیر و برکت ظاهری، برای او خیرِ چندانی وجود ندارد؛ چرا که از امکانات خود، استفاده لازم را نمی‌بَرَد و فرد، تنها نگهبان این دارایی‌هاست.
البته در روایات یاد شده، دو بُعد را باید از هم جدا کرد. بُعد اوّل، روایت‌های در باره بخل و حرص است؛ امّا روایت مربوط به مال‌اندوزی، بُعد دیگری هم دارد و در این جا احتمال دارد که فرد مال‌اندوز، بخیل و خسیس و حریص نباشد و شادی دنیایی را هم احساس نماید؛ امّا در مقیاس آخرتی متضرّر شود که این نکته، بسیار حائز اهمیّت است؛ یعنی به دلیل حسّ مال‌اندوزی، نتواند حقوق اسلامی و قانونی خود را نسبت به این اموال، انجام دهد. برای مثال، محرومان و فقرا، از مال او سهمی نداشته باشند یا نگهداری و مدیریت این اموال، باعث شود که فرد از ابعاد معنوی زندگی خود، غافل گردد و در نهایت، او از آن جا که به تنهایی نمی‌تواند از این اموال استفاده کند، برای دیگران، باقی خواهد گذاشت که این دیگران، چه صالح باشند و چه ناصالح، مصداق روایت امام علی علیه السلام خواهند شد.
پس در واقع، داشتن مال مورد مذمّت نیست، بلکه مال‌اندوزی که صفتی در سطوح شخصیتی است، مورد مذمّت است و به همین دلیل،

بمعصیة الله فکنت عوناً له علی معصیته و لیس أحد هذین حقیقاًأن تؤثره علی نفسک. ^۱
فرزندم! پس از خودت، چیزی از دنیا نگذار؛ چرا که تو [احتمالاً] آن مال را برای یکی از دو فرد، خواهی گذاشت: یا کسی با آن مال، طاعت خدا را خواهد کرد. پس به واسطه آن چیزی که تو به وسیله آن، بدبخت شدی، سعادتمند می‌شود و یا آن که آن مرد با آن مال، خدا را نافرمانی خواهد کرد. پس در آن صورت، تو در نافرمانی خدا، یاری‌رسان او بوده‌ای و هیچ کدام از این دو فرد، شایسته آن نیستند که آنها را بر خودت، مقدّم بداری.
و در روایت دیگری، پیامبر اکرم، در باره حرص می‌‌فرماید:
من علامات الشقاء... و شدّة الحرص فی طلب الدنیا.^۲
از نشانه‌های شقاوت ... ، بسیار حریص بودن در طلب دنیاست.
امام علی علیه السلام، این مطلب را به نوعی دیگر، چنین بیان فرموده است:
أعظم المصائب و الشقاء الوله بالدنیا.^۳
بزرگترین مصیبتها و بدبختی‌ها، شیفتگی به دنیا است.
با نگاه به این دسته از روایات، متوجّه می‌‌شویم که بیشتر، نقش قانون را بازی می‌‌کنند؛ یعنی آداب مورد نیاز برای رسیدن به خوش‌بختی را بیان می‌کنند. اگر کسی تقریباً همه لوازم مورد نیاز برای خوش‌بختی را داشته باشد، امّا حریص و بخیل باشد، هیچ گاه سعادتمند نخواهد شد و