47
سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام

وسیله و مرکب خوبی خواهد بود و باعث خیر و برکت و شادی خواهد شد.
از سوی دیگر، با توجّه به این که در زمان‌های قدیم، مَرکب، معمولاً اسب یا شتر بوده است؛ امّا در هیچ کدام از این روایت‌ها مشاهده نمی‌شود که به نژاد یا قیمت مَرکب، اشاره شود و سعادت مَرکب خوب، به فواید آن و از جمله، رفع حاجتِ فرد و دوستان و نزدیکان اوست. از همین رو، می‌‌توان نتیجه گرفت که اگر فردی، وسیله داشته باشد، لزوماً سعادتمند نیست؛ بلکه وسیله‌ای که آن شرایط لازم را داشته باشد، زمینه‌سازِ سعادت است. البته شرایط نیز به دو بخش تقسیم می‌‌شود: بخشی، شرایطی است که مَرکب دارد، مثل این که راهوار باشد، و بخشی نیز به فرد باز می‌‌گردد. اگر فردی مَرکب داشته باشد؛ امّا بخیل باشد و بخل به او اجازه ندهد که فواید مَرکبش به دیگران برسد، این فرد به همان اندازه، از سعادت، دور گشته است.

ج. کار

یکی از حوزه‌های مهم که در اسلام، آن را مصداق سعادت شمرده‌اند، حوزه کار است. در روایات، کار خوب، کارفرمای خوب و درآمد مناسب، جملگی از مصادیق سعادت، شمرده می‌‌شود که بخشی از نیازهای زندگی را برآورده می‌سازند. در حقیقت، کار و درآمد، از مقدّمات سعادتمندی است. البته واژه کار، مفهومی کلّی است که به چند مفهوم دیگر نیز وابسته است؛ مثل نوع کار، محلّ کار، درآمد کار، کارفرما، حتّی نوع روابطی که در محلّ کار بین کارگران حاکم است، و نگاه کارگر به موارد ذکر شده و قضاوت او نسبت به آنها که در مجموع،


سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
46

از سعادت مؤمن، داشتن چارپایی است که برای برآوردن حوایج خود و برادران مؤمنش، از آن استفاده نماید.
بدیهی است که تأمین این هدف، نیازمند مرکبی راهوار است. به همین دلیل، در روایات، از مرکب راهوار به عنوان عامل سعادت، یاد شده است و مرکب نامناسب، سودی جز افزایش درد و رنج، نخواهد داشت. از این رو، پیامبر خدا صلی الله علیه وآله در این باره می‌فرماید:
من سعادة المرء ... المرکب الهنی.۱
از سعادت فرد، ... داشتن مرکب راهوار است.
چنین مرکبی می‌تواند به تأمین نیاز، کمک کند. در روایتی، پیامبر خدا صلی الله علیه وآله، میان ویژگی مرکب و کارکرد آن، پیوند برقرار کرده و می‌فرماید:
ثلاث من السعادة: ... الدابّة تکون وطیة فتلحقک بأصحابک.۲
سه چیز، از سعادت است: ... چارپای راهواری که تو را به یارانت می‌‌رساند.
این چند روایت، تقریباً نمایانگر این است که چرا اسلام، وسیله نقلیه را جزء موارد سعادت شمرده است. نکته جالب، آن است که علّت سعادت شمرده شدن مَرکب، استفاده بهینه در راستای رفع حوائج خود، دوستان و برادران دینی، است یا در روایت آخر، رسیدن به دوستان را مورد نظر قرار داده است که شاید منظورش، همان دید و بازدید یا صله رَحِم باشد؛ یعنی اگر وسیله نقلیه‌ای این دو خصلت را داشته باشد،

1.. الجعفریات، ص ۹۹؛ مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۱۶۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۲، ص ۱۴۴.

2.. المستدرک علی الصحیحین، ج ۲، ص ۱۶۲، الدرّ المنثور، ج ۲، ص ۱۵۲ (با تفاوت در لفظ).

  • نام منبع :
    سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5383
صفحه از 112
پرینت  ارسال به