35
سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام

بدیهی است که نمی‌توان قائل به انحصار حقّ سعادت برای مرد شد. لذا حقّ زن نیز در این باره، باید مراعات گردد. در این صورت، ممکن است از روایات مربوط سعادت در این باب، بتوان استفاده کرد که اساساً بحث در سعادت خانواده است، نه مرد. لذا با این تحلیل عقلی، شاید بتوان ویژگی‌های مرد را نیز به این مجموعه، اضافه نمود.

سه. فرزند

وجود فرزند، باعث خیر و برکت و شادی می‌شود. لذا داشتن فرزند نیز از مصادیق سعادت، شمرده شده است. البته روایات، مطلق فرزند را جزء مصادیق خوش‌بختی به شمار نیاورده‌اند؛ بلکه ویژگی‌هایی از فرزند، مورد توجّه قرار گرفته است که در راستای سعادت دنیوی و اُخروی است. از این رو، در روایات، گاه از فرزند صالح سخن به میان آمده است. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله در این باره می‌فرماید:
من سعادة المرء المسلم... الولد الصالح.۱
از سعادت شخص مسلمان، داشتن فرزند صالح است.
گاه از نیکوکار بودن فرزند، سخن به میان آمده است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
ثلاثة من السعادة... الأولاد البارّون.۲
سه چیز، از سعادت است: ... داشتن فرزندان نیکوکار.
ممکن است که دو ویژگی یاد شده، به یک معنا گرفته شوند. فرزندی که شایسته و نیکوکار باشد، مایه خیر و برکت در دنیا و آخرت می‌گردد.

1..الجعفریات، ص ۹۹؛ مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۱۶۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۲، ص ۱۴۴.

2..الکافی، ج ۵، ص ۲۵۸، ح ۲؛ تهذیب الأحکام، ج ۷، ص ۲۳۶.


سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
34

من شقاء المرء أن تکون عنده إمراة معجب بها و هی تخونه.۱
از تیره‌بختی فرد است که همسری داشته باشد که او را دوست بدارد؛ امّا آن همسر به او خیانت می‌‌کند.
ویژگی‌هایی که مطرح شد، در روایات مورد بحث در موضوع سعادت، مستقیماً به آنها اشاره شده است. به لحاظ روش‌شناختی، دو مسئله مهم در این جا وجود دارد که بدانها می‌پردازیم:
نخست، این که در مباحث خانواده و ویژگی‌های همسر مناسب، موارد دیگری نیز وجود دارد که در سعادت دنیوی مؤثّرند، هر چند با ادبیات سعادت بیان نشده باشند. یکی از مواردی که باید بدان توجّه داشت، این است که اگر در روایاتِ در باره سعادت، دیدیم که همسر شایسته، به تنهایی عامل سعادت نیست، بلکه به ویژگی‌های دیگری هم باید وجود داشته باشد تا یک زندگی سالم و موفّق زناشویی را تأمین کند. برای یافتن این ویژگی‌های مورد نیاز، باید از دایره موضوع سعادت، فراتر رفت و روایات در موضوع خانواده را هم با این رویکرد، مورد مطالعه قرار داد.
دوم، این که: آیا تأمین سعادت در قلمرو خانواده، فقط متوقّف بر برخورداری زن از ویژگی‌های خاصّی است یا مرد نیز متقابلاً باید ویژگی‌هایی را داشته باشد؟ پاسخ این پرسش، متوقّف بر این است که آیا سعادت، فقط حقّ مرد است یا زن نیز حقّ سعادتمند شدن را دارد؟ اگر فقط حقّ مرد باشد، می‌توان گفت که مرد، لازم نیست ویژگی‌های خاصّی را داشته باشد، و اگر چنین نباشد، باید ویژگی‌های لازم برای مرد را نیز بررسی کرد.

1.. الکافی، ج ۵، ص ۲۵۸، ح ۳.

  • نام منبع :
    سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5707
صفحه از 112
پرینت  ارسال به