چنان که آمد، این امکانات، به دو بخش انسانی و غیر انسانی تقسیم می‌شوند. این کار، بر اساس روش یافتن تشابهات و تمایزات، صورت می‌‌گیرد. مواردی از روایات مربوط به سعادت دنیوی، بُعد انسانی دارند و مواردی هم بُعد غیر انسانی. به همین جهت، موارد متعدّد و پراکنده را در این دو عنوان، طبقه‌بندی می‌کنیم تا مباحث، روشن‌تر و دقیق‌تر شوند.^۱ لذا بحث خود را در این دو بخش، پی ‌می‌گیریم:

۱. امکانات انسانی

مراد از امکانات انسانی، عوامل انسانی سعادت دنیوی است. این عوامل نیز موارد متعدّدی را تشکیل می‌‌دهند. لذا باز هم با استفاده از همان روش، می‌توان نظام میان آنها را یافت و سپس طبقه‌بندی نمود. بررسی این روایات، نشان می‌دهد که در سه عنوان عمومی‌تر قابل طبقه‌بندی‌اند و البته یکی از عنوان‌ها، خود، زیر مجموعه‌هایی خواهد داشت. بنا بر این، بر اساس روایات، امکانات انسانی سعادت را می‌‌توان در سه گروه: خانواده، دوست و همسایه، طبقه‌بندی نمود که در ادامه، به بررسی آنها می‌پردازیم.

الف. خانواده

در هیچ روایتی به طور صریح، از خانواده به عنوان عامل سعادت، یاد نشده است؛ امّا در شمار عوامل انسانی سعادت، اموری مانند: همسر، فرزندان و والدین، به چشم می‌خورند که می‌توان آنها را در عنوان جامع

در مورد اهمّیت دنیا و نقش آن در ساختن آخرت، احادیث بسیاری وجود دارد. از جمله، می‌‌توان به این دعای پیامبر خدا صلی الله علیه وآله اشاره کرد که می‌گوید:
اللّهُمَّ أعِنّی عَلی دینی بِدُنیایَ وعَلی آخِرَتی بِتَقوایَ.^۱
خدایا مرا با دنیایم بر دینم و با تقوایم بر آخرتم کمک فرما.
پیامبر صلی الله علیه وآله همچنین می‌فرماید:
فلیأخذ العبد المؤمن من نفسه لنفسه ومن دنیاه لآخرته.^۲
بنده مؤمن، باید از خود برای خود، و از دنیای خود برای آخرتش، بهره برگیرد.
احادیثی مانند این دو حدیث که به نوعی به جایگاه دنیا به عنوان مزرعه یا آمادگاهی برای مسابقه قیامت یا بازارِ آخرت، اشاره دارند، بسیار فراوان است و می‌توان ادّعای تواترِ معنوی در این موضوع را مطرح کرد. برای ارزیابی این مطلب، می‌‌توان به مجموعه روایاتی که در کتاب دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث، آورده شده است، مراجعه نمود که کتابی جامع، در موضوع آیات و احادیث در باره دنیا و آخرت است.^۳
اکنون مجموعه احادیث مربوط به امکانات و وسائل کسب سعادت و مسائل پیرامونی آنها را مورد بررسی تفصیلی‌تر قرار می‌دهیم. همان گونه که پیش‌تر گفته شد، روایات فراوانی در باره سعادت دنیوی وجود دارد و موضوعات متفاوتی را مطرح کرده‌اند. به لحاظ روش‌شناسی، این روایات، باید از هم تفکیک شده، طبقه‌بندی شوند.