ب. تضییع حدود الله
یکی دیگر از مسائلی که باعث بدبختی میشود، بیتوجّهی به حدود الهی و تضییع آن است. امام علی علیه السلام در این باره میفرماید:
لا یسعد أحد إلّا بإقامة حدود الله و لا یشقی أحد إلّا بإضاعتها.۱
هیچ کس سعادتمند نخواهد شد، مگر به وسیله برپایی حدود خدا، و هیچ کس بدبخت نمیشود، مگر به واسطه از بین بردن حدود خدا.
ج. ظلم
ظلم، از مسائلی است که قبح آن را همه فطرتهای بشری متوجّه میشوند. شاید بتوان گفت از جمله موارد نادر درک حُسن و قبح ذاتی و فطری، ادراک قبح ظلم باشد. در فرهنگ اسلامی نیز این پدیده، به اشکال مختلف، مورد مذمّت قرار گرفته است. علی علیه السلام نیز در مذمّت آن، چنین میفرماید:
ظلم المرء فی الدنیا عنوان شقائه فی الآخرة.۲
ظلم فرد در دنیا... شقاوتش در آخرت است.
د. دین به دنیا فروختن
در اسلام، برای اصالت بسیار ارزش قائل شدهاند که این اصیل بودن در سطح ایمان، مطرح میشود. لذا انسان منافق، مورد تأیید اسلام نیست؛ چرا که در اظهارات خود، اصیل نیست و برای رسیدن به اهدافش، خود را به گونهای دیگر مینمایاند. یکی از مصادیق عدم اصالت، آن است که