45
سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام

اصل مسکن است؛ بلکه این مقدار برای ضرورت‌های اوّلیه زندگی لازم است، امّا برای این که سعادتمند باشیم و زندگی‌مان دارای خیر و برکت باشد، باید این مسکن، ویژگی دیگری هم داشته باشد و آن، وسیع بودن و داشتن وسایل لازم برای زندگی است. در واقع، به نظر می‌‌رسد که برای سعادتمند شدن، آرامش خاطری نیاز است که بخشی از آن، با وسیع بودن مسکن، تأمین می‌‌شود.
لذا این نگاه اسلام، از سویی، جلوی تنگ‌نظری ما را خواهد گرفت و از سوی دیگر، بخشی از افق فرد ایده‌آل اسلام را نیز ترسیم می‌کند؛ چرا که سعادت از مفاهیم عالی در هر مکتب انسان‌شناختی‌ای است که اهداف غاییِ مکاتب و فرهنگ‌ها در آن جای گرفته است و جهتِ راه را نشان می‌دهد. لذا با این اوصاف، ما با جهت انسان مؤمن و سعادتمند، آشنا می‌‌گردیم.

ب. وسیله نقلیه

یکی از عوامل سعادت دنیوی در روایات، وسیله نقلیه است. برآوردن بخشی از نیازهای زندگی، متوقّف بر حرکت از نقطه‌ای به نقطه دیگر و حمل فرد و وسایل، با آن است. از این رو، وسیله نقلیه، نقش مهمّی در برطرف کردن نیازها و تسهیل روندِ زندگی دارد. بر همین اساس، در آموزه‌های اسلامی، هم به اصل موضوع توجّه شده، و هم برای آن ویژگی‌هایی بیان شده که در راستای تأمین همین هدف است. امام صادق علیه السلام، هنگام بیان اصل موضوع، به کارکرد آن نیز پرداخته و می‌فرماید:
من سعادة المؤمن دابّة یرکبها فی حوائجه و یقضی علیها حقوق اخوانه.۱

1.. الکافی، ج ۶، ص ۵۳۶، ح ۷؛ المحاسن، ص ۶۲۶، ح ۸۸.


سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
44

و در حدیث دیگری از ایشان، چنین آمده است:
من سعادة المرء ... المسکن الواسع.۱
از سعادت فرد مسلمان، ... داشتن خانهبزرگ است.
همین مطلب، از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است:
من السعادة سعة المنزل.۲
وسیع بودن خانه، از سعادت است.
اصل مسکن، از نیاز‌های اوّلیه زندگی اجتماعی محسوب می‌‌گردد و لازمه زندگی است؛ یعنی اگر زندگی انسانی را دارای مراتبی بدانیم، برای رسیدن به مراتب بالا، نیاز به آرامش و آسودگیِ خاطر است و در سایه این آرامش، فرد می‌‌تواند پتانسیل‌های وجودی خود را شکوفا نماید. در غیر این صورت، چون این نیاز از دسته نیاز‌های اوّلیه محسوب می‌‌گردد، لذا فردی که این نیازش برطرف نشود، بخشی از توجّهاتش معطوف به این نیاز خواهد شد و به همان اندازه که مشغول این نیاز است، از توجّه به نیازهای عالی‌تر، باز خواهد ماند و این امر، باعث رکود و عقب ماندگی معنوی فرد خواهد شد.
درک این مقدار، جزء ضروریات زندگی محسوب می‌‌شود؛ لیکن اسلام به نکته‌ای دیگر توجّه کرده است؛ یعنی یکی از ملاک‌های خیر و برکت زندگی و شادی در زندگی را داشتن مسکن وسیع با لوازم مورد نیاز می‌‌داند؛ یعنی سعادتی که اسلام معرّفی کرده است، فراتر از داشتن

1.. الجعفریات، ص ۹۹؛ مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۱۶۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج ۲، ص۱۴۴ (البته عبارت خانه و مسکن وسیع، در منابع مختلفی آمده است که به جهت پرهیز از اطالۀ کلام، از آن صرف نظر می‌شود).

2.. الکافی، ج ۶، ص ۵۲۵، ح ۱.

  • نام منبع :
    سعادت و شادکامي از ديدگاه اسلام
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5470
صفحه از 112
پرینت  ارسال به