۸ / ۸

موقعيت شناسى در برخورد با دشمنان

۴۳۹.امام على عليه السلام :به كارگير با دشمنت انتظار توانايى و زمان شناسى را ، تا پيروز گردى. ^۱

۴۴۰.امام على عليه السلام :پيش از توانمندى، بر دشمن يورش مَبَر. ^۲

۴۴۱.امام على عليه السلام :با كسى كه بر او قدرت ندارى، دشمنى را آشكار مساز. ^۳

۴۴۲.امام على عليه السلام :به هنگام روى كردنِ دشمن ، متعرّض او مشو؛ چرا كه روى كردنش او را بر تو يارى دهد ، و به هنگام روى گرداندنِ دشمن ، متعرّض او مشو؛ چرا كه روى گرداندنش تو را از كار او كفايت كند. ^۴

۴۴۳.امام على عليه السلام :نابود كننده ترينِ چيزها براى دشمنت آن است كه به وى اعلام نكنى كه او را دشمن گرفته اى. ^۵

۴۴۴.امام على عليه السلام ـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :كُشنده ترين چيز براى دشمنت آن است كه به وى نفهمانى كه او را دشمن گرفته اى. ^۶

۸ / ۹

كيفر ندادن بر پايه گمان و اتّهام

۴۴۵.الجمل:ابن عباس بر امير مؤمنان وارد شد و على عليه السلام آغاز [ به سخن ]كرد و فرمود: «اى ابن عباس! آيا نزد تو خبرى است؟».
گفت: طلحه و زبير را ديدم.

بزرگ ها پيروز گشتند! ^۱

۴۳۳.امام على عليه السلام ـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :كارِ دشمن را به هنگامى كه با او نبرد مى كنى، كوچك مشمار؛ چرا كه اگر پيروز شدى، ستايش نشوى ، و اگر او بر تو پيروز گشت ، معذور نيستى . ناتوانى كه مراقب دشمن توانمند است ، به سلامتْ نزديك تر است از توانمندى كه بر ناتوان ، غرّه مى شود. ^۲

۸ / ۷

خيرخواهى نخواستن از دشمن ، جز براى آزمودن

۴۳۴.امام على عليه السلام :نادان است آن كه از دشمنانش خيرخواهى طلبد. ^۳

۴۳۵.امام على عليه السلام :با دشمنت رايزنى مكن و اخبارت را از او بپوشان. ^۴

۴۳۶.امام على عليه السلام :با دشمنانت رايزنى كن تا اندازه دشمنى آنها و اهدافشان را بشناسى. ^۵

۴۳۷.امام على عليه السلام ـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :براى آزمودن ، با دشمنت رايزنى كن تا اندازه دشمنى اش را بدانى. ^۶

۴۳۸.امام على عليه السلام :آن كه از دشمنش بر [ رفع] نيازمندى اش كمك جويد ، از خواسته خود ، دورتر شود. ^۷