۴۰۷.وقعة صفين :على عليه السلام ، گروهى را فرستاد تا سرچشمه آب را بر معاويه ببندند . معاويه هم ضحّاك بن قيس فهرى را با جمعيتى به سوى آنان گسيل داشت و آنان را پراكنده ساختند .
ديده بانان على عليه السلام آمدند و آنچه را رخ داده بود، گزارش دادند . پس على عليه السلام به يارانش فرمود : «اينك چه بايد بكنيم؟».
گروهى گفتند : اين كار، و گروهى گفتند : آن كار. وقتى اختلاف نظر آنان را ديد، فرمان داد تا صبحگاهان به سوى معاويه هجوم بَرَند و آنان را بامدادان، به نبرد (نبرد صفّين) سوق داد و شاميان، شكست خوردند. ^۱

۴۰۸.أنساب الأشراف :ديده بان على بن ابى طالب عليه السلام در شام، نزد او آمد و گزارش بُسر را به وى داد . گفته شده كه اين شخص، قيس بن زرارة بن عمرو بن حطيان همدانى بود . قيس، ديده بان على عليه السلام در شام بود و اخبار را برايش مى نوشت . ^۲

۴۰۹.امام على عليه السلام ـ از نامه اش به عبد اللّه بن بديل ـ :و بپرهيز از برخورد با لشكر دشمن ، تا به سوى تو آيم ! و ديده بانان را به سويشان گسيل دار و بايد همراه آنان ، سلاحى باشد كه بتوانند با آن پيكار كنند. ديده بانان ، بايد دليرانِ سپاه باشند ؛ چرا كه ترسوها گزارش درست برايت نياورند . خودت و هركه با توست ، با اذن خدا به دستوراتم پايبند باشيد. والسلام! ^۳

۴۱۰.الفتوح ـ در گزارش جنگ صفين ـ :مردى از قبيله حِميَر ، به نام حصين بن مالك با معاويه بود كه با على بن ابى طالب عليه السلام مكاتبه داشت و او را بر اسرار معاويه آگاه مى ساخت. ^۴

ر . ك : ص ۳۶۷ (آموزش سپاهيان) .

۴۰۴.امام على عليه السلام :مردم را چاره اى از حكمرانى نيكْ رفتار يا فاجر نيست كه در حكومتش مؤمن، كار خود كند و كافر، بهره خود بَرَد و خداوند هر يك را به سرانجام مقدّرش برساند و بدان وسيله، ثروت هاى عمومى فراهم آيد، و با دشمنْ پيكار گردد، و راه ها امن شود، و حقوق ناتوان از توانمند ستانده شود ، تا آن جا كه نيكورفتار، آسوده باشد و از گزند تبهكار، در امان مانَد. ^۱

۸ / ۲

كسب اطّلاعات

۴۰۵.امام على عليه السلام ـ در نامه اش به كارگزارانش ـ :به نام خداوند بخشنده مهربان . از بنده خدا على، پيشواى مؤمنان، به هر آن كس از كارگزاران كه نامه ام را بخواند . پس از حمد و سپاس الهى ؛ مردانى با ما بيعت داشتند و [ اينك] گريخته اند . پس گمان مى بريم كه به سوى شهرهاى ناحيه بصره رفته اند . از مردمان شهرهايت درباره آنان پرس وجو كن و ديده بانى (خبرچينى) از هر سوى سر زمين خود ، بر آنان بگمار. آن گاه، آنچه را كه بدان رسيدى، برايم بنويس . والسلام! ^۲

۴۰۶.وقعة صفين :على عليه السلام چنين وانمود كرد كه فردا، صبحگاهان، به سوى معاويه خواهد رفت و با او پيكار خواهد نمود . اين خبر به معاويه رسيد و شاميان، از اين مطلب به وحشت افتادند و از اين سخن، شكسته شدند . معاوية بن ضحّاك بن سفيان، پرچمدار قبيله بنى سليم، با معاويه بود و معاويه و شاميان را دشمن مى داشت و به مردمان عراق و على بن ابى طالب عليه السلام ، تمايل داشت و خبرها را براى عبد اللّه بن طفيل عامرى مى نوشت و او آن را براى على عليه السلام مى فرستاد. ^۳