پس بنگريد چه سان بودند هنگامى كه گروه ها اجتماع داشتند ، و آرزوها هماهنگ بود ، و دل ها راست ، و دست ها مددكار ، و شمشيرها به يارى آخته، و ديده ها نافذ ، و تصميم ها يكى بود. آيا مهترانِ سراسر زمين نبودند و بر جهانيان ، پادشاهى نمى كردند؟ پس بنگريد كه پايانِ كارشان به كجا انجاميد؟ چون ميانشان جدايى افتاد و الفت به پراكندگى انجاميد و سخن ها و دل ها ، گونه گون گشت و شاخه شاخه شده ، با هم اختلاف كردند و پراكنده شده ، با يكديگر نبرد كردند، در اين هنگام ، خداوند ، لباس كرامت خود را از تنشان بيرون آورد و نعمت فراخ خويش را از دستشان به در كرد و داستان آنان ، ميان شما مانْد تا عبرتى براى پندگيرنده باشد.
پس از حال فرزندان اسماعيل و بنى اسحاق و بنى اسرائيل ، پند گيريد كه چه قدر حالت ها با هم متناسب است و نمونه ها به هم نزديك! در كار آنان به هنگام تشتّت و پراكندگى بنگريد. روزگارى كه كسراها و قيصرها بر آنان پادشاهى مى كردند ، آنان را از مَرغزارهاى پُر نعمت و درياى عراق و سرزمين هاى سرسبز مى ربودند و به زمين هايى كه روييدنى اش دِرَمْنه ^۱ بود و محلّ وزيدن باد و سختى زندگى ، روانه مى داشتند. آنان را مستمند و تهى دستْ واگذاشتند، هم نشينان بيابان و شتر ، خوارترين امّت ها از جهت خانه ، و خشك ترينشان از جهت كاشانه و محلّ قرار. به دعوتى روى نياوردند تا بدان چنگ زنند و به سايه الفتى رو نكردند تا به عزّتش اعتماد كنند. حالت ها[ شان ]ناپايدار بود ، دست ها[ شان ]گوناگون، جمعيتْ پراكنده ، در بلاى سخت و وادى نادانى از دختران زنده به گور شده و بت هاى پرستيده شده ، و پيوندهاى بريده شده ، و غارت هاى پى در پى.
پس بنگريد به نعمت هاى خدا بر آنان ، هنگامى كه پيامبرى برايشان برانگيخت . با آيينش ، طاعتشان را گره زد و بر محور دعوتش ، الفت آنان را بازسازى كرد.

۳۶۷.امام على عليه السلام :به خدا سوگند كه من گمان دارم اين گروه ، به زودى بر شما پيروز گردند ، به سبب اجتماعشان بر باطل خود و پراكندگى شما از حقّتان. ^۱

۳۶۸.امام على عليه السلام ـ در پرهيز دادن امّت از پراكندگى ـ :بپرهيزيد از آنچه بر امّت هاى پيشين فرود آمد ، از كيفر بر كردار ناشايست و رفتار پست! پس نيك و بد احوالشان را به ياد آريد ، و برحذر باشيد از اين كه مانند آنان شويد!
و چون در خوش بختى و بدبختى شان انديشيديد، به چيزى بچسبيد كه آنان را عزيز گردانْد و دشمنان را از آنان ، دور ساخت و سلامتى بدان سبب بر ايشان ، طولانى گشت و نعمت ، در برابرشان تسليم شد ، و رشته بزرگوارى، با آن استوار شد ، و آن ، دورى از پراكندگى و چسبيدن به الفت و يكديگر را بدان واداشتن و سفارش كردن است؛ و بپرهيزيد از هر كارى كه پشت آنان را شكست و نيروشان را سست كرد، از كينه هم در دل داشتن و تخم نفاق در سينه كاشتن و به يكديگر پشت كردن و دست از يارى يكديگر كشيدن!
و در احوال گذشتگانِ مؤمن پيش از خود بنگريد كه در آزمون و بلا چگونه بودند؟ آيا سنگين ترين بندگان از جهت بار ، و گرفتارترين در بلا، و در تنگناترين مردم دنيا از جهت احوال نبودند؟ فرعون ها آنان را به بندگى گرفتند و در عذاب سخت كشيدند و تلخى را جرعه جرعه ، بدانان نوشاندند. پس پيوسته در خوارىِ هلاكت و مقهور چيرگى بودند؛ نه چاره اى مى يافتند تا سر باز زنند ، و نه راهى كه عذاب را از خود دور كنند، تا اين كه خداوند ، شكيبايى آنان را بر آزار در دوستىِ خويش و بردبارى آنان را در ناخوشايندى از بيم خود ديد . گشايشى از تنگناهاى بلا برايشان پديد آورد و از پسِ خوارى ، ارجمندشان كرد و آرامش را جايگزين بيم كرد. پس پادشاهانِ حكمران و پيشوايانِ شاخص گشتند و كرامتِ خدا درباره شان بدان جا رسيد كه در عالم آرزو و خيال هم دست يافتنى نبود .