برو، بى آن كه او را بترسانى، يا بيمش دهى ، يا بر او سخت گيرى، يا كار را بر او سخت گردانى. آنچه از زر يا سيم به تو دهد ، بگير؛ و اگر او را گاو و گوسفند و شتر است، بى اجازه او ميان آنها داخل مشو؛ چرا كه بيشترِ آنها از آنِ اوست، و وقتى به گلّه رسيدى، چونان چيره شدگان و آزاردهندگان به ميانشان مرو.
چارپا را از جاى مگريزان و مترسان ، و با صاحب آن ، بدرفتارى مكن . پس مال را دو بخش كن و او را مخيّر گردان و هر بخش را برگزيد، متعرّض او مشو. آن گاه باقى مانده را دو بخش كن و او را مخيّر گردان ، و هرچه را برگزيد، متعرّض او مشو . پس پيوسته چنين كن ، تا آنچه ادا كننده حقّ خدا باشد ، باقى مانَد . پس حقّ خدا را از او بگير. اگر خواست كه تقسيم را برهم زنى، بپذير. سپس آنها را به هم بياميز و آنچه را كه بارِ نخست انجام دادى، انجام ده تا حقّ خدا را از مالش بستانى، و آن را كه كهن سال است يا پير و فرسوده، و يا شكسته پا و پشت، و يا بيمار و معيوب، مگير، و بر اين اموال، امين مگير، مگر آن را كه به ديندارى اش اطمينان دارى؛ آن كه با مال مسلمانان،مدارا كند تا آن را به ولىّ مسلمانان برساند و او آن را ميان آنان ، تقسيم كند ؛ و بر آنْ مگمار، جز خيرخواهى مهربان و درستكارى نگاهبان را كه نه بر آنان درشتى كند و نه زيانشان رسانَد و نه مانده شان سازد و نه خسته شان گردانَد. سپس آنچه را نزد تو فراهم آمده، شتابان به سوى ما بفرست، تا چنان كه خدا فرموده، به مصرف رسانيم.
سپس آن گاه كه امين تو آنها را گرفت، بدو سفارش كن كه ميان ماده شتر و بچه شيرخوارش جدايى نيفكند، و ماده را چندان ندوشاند كه شيرش اندك مانَد و بچه اش را زيان رساند، و در سوار شدن، او را به خستگى نيندازد و ميان آن [ شتر ]و ديگر شتران، عدالت را برقرار سازد و بايد، شتر خسته را آسوده گردانَد و آن را كه لاغر است يا آسيب ديده، آرام براند، و چون بر آبگيرها گذرد، بدان جا واردشان سازد، و راهشان را از زمين هاى علفزار، به جاده ها تغيير ندهد و در ساعت هايى، آنها را آسوده گذارد؛ و به هنگام خوردن آب و چريدن گياه، مهلتشان ده تا آنها را به اذن

نكند، امانت را ادا كرده و بندگى را خالص گردانيده است.
و فرمان مى دهم او را كه آنان را نرنجاند و دروغگوشان نداند، و به خاطر امير بودن، از ايشان، روى نگرداند؛ چرا كه آنان، برادران دينى اند و در به دست آوردن حقوق مسلمانان، مددكار.
و براى تو در اين زكات، بهره اى معيّن و حقّى معلوم است، و شريكانى دارى ناتوان و تهى دست. ما حقّ تو را به تمام، مى پردازيم. پس تو هم حقوق آنان را به تمام، به آنها برسان؛ و گرنه، روز رستاخيز، بيشترين دشمنان را دارى، و بدا به حال آن كه نزد خداوند ، دشمنش مستمندان و تهى دستان و نيازمندان و رانده شدگان و بدهكاران و در راه ماندگان باشند.
و آن كه امانت را سبُك شمارد و در خيانت، چَرا كند و جان و دين خود را از خيانتْ پاك ننمايد، در دنيا خود را در خوارىِ رسوايى افكنَد و در آخرت، خوارتر و رسواتر باشد؛ و بزرگ ترين خيانت، خيانت به مسلمانان است، و زشت ترين دغلكارى ، دغلكارى با پيشوايان است. والسلام! ^۱

۲۱۱. امام على عليه السلامـ از سفارشى كه براى كارگزاران ماليات ها مى نگاشت ^۲ ـ : برو با پرواى از خدا كه يگانه است و بى همتا. مسلمانى را مترسان و با ناخوشى، بر او عبور مكن و بيش از حقِّ خدا از مال او مَسِتان. چون به قبيله اى رسى، بر سرِ آب آنان، فرود آى، بى آن كه به خانه شان درآيى. آن گاه، آهسته و آرام، به سويشان حركت كن تا به ميان آنان رسى. پس بر آنان، سلام كن و در درود گفتن بر آنان، كوتاهى مكن.
سپس بگو: اى بندگان خدا ! مرا ولىّ خدا و خليفه او نزد شما فرستاد تا حقّى را كه خدا در مال هاتان نهاده ، بگيرم. آيا خدا را در مال هاى شما حقّى است تا آن را به ولىّ او بپردازيد؟ اگر كسى گفت: نه؛ متعرّض او مشو، و اگر كسى گفت: آرى؛ با او