267
سياست نامه امام علي عليه السلام

عراقيان، بيش از اين است.
فرمود: «بدان ، به خداوند سوگند كه از روى بخل، بر آن مهر نمى زنم؛ بلكه به اندازه اى كه مرا بى نياز كند، خريدارى مى كنم؛ چرا كه مى ترسم اگر زياد باشد، چيز ديگرى در آن، داخل گردد از اين رو ، از آن مراقبت كنم ۱ ، و ناخوش دارم كه به معده ام،جز غذاى پاكيزه وارد كنم. به درستى كه در حضور مردم، چاره اى نداشتم جز اين كه آنچه گفتم، به تو گويم. آنان، مردمى حيله گرند؛ ولى اينك به تو فرمان مى دهم كه چگونه با آنان رفتار كنى، كه اگر بدان شيوه رفتار كنى [ رهايى يابى]؛ وگرنه، جز من ، خداوند تو را مؤاخذه خواهد كرد . اگر به من خبر رسد كه خلاف آنچه به تو فرمان داده ام، رفتار كرده اى، تو را بركنار كنم. خوراكى هايى كه روزمرّه مى خورند،و پوشاك زمستان و تابستان آنها را مفروش (مَسِتان) و براى گرفتن درهمى، كسى را تازيانه مزن و او را رسوا مساز كه ما بدين امر، مأمور نيستيم، و چارپايى را كه بدان كار كنند، مفروش؛ چرا كه ما مأموريم تا زيادى را از آنها بستانيم».
گويد كه گفتم : در اين صورت ، همان گونه كه رفته ام، بازگردم!
فرمود: «گرچه چنين كنى».
گويد: رفتم و بدان گونه كه فرمان داده بود، در پى جمع آورى ماليات بودم. سوگند به خداوند كه بازگشتم و آنچه نزدم بود، حتى يك درهم را، به وى دادم. ۲

۲۱۰.امام على عليه السلام ـ از نامه اش به يكى از كارگزاران كه او را براى مالياتْ فرستاده بود ـ :فرمان مى دهم او را به تقواى الهى در امور پنهانى و كارهاى ناپيدا، آن جا كه گواهى جز خداوند، و نماينده اى جز او حضور ندارد.
و فرمان مى دهم او را كه در آشكار به كارى از اطاعت خدا نپردازد كه در پنهان ، با آن مخالفت مى ورزد؛ و هر آن كس كه پنهان و آشكار، و رفتار و گفتارش تفاوت

1.ظاهرا مراد آن است كه اگر اين غذا زيادتر باشد ، ممكن است دوستان و بستگان غذاى بهترى بر آن بيفزايند . از اين رو ، به اندازه مى خرم و درِ ظرف را مُهر مى نمايم . (م)

2.تاريخ دمشق : ۴۲ / ۴۸۷ ، حلية الأولياء : ۱ / ۸۲ . نيز ، ر . ك : المعيار والموازنة : ۲۴۸ .


سياست نامه امام علي عليه السلام
266

۲۰۸.السنن الكبرى ـ به نقل از عبدالملك بن عمير ـ :مردى از قبيله ثقيف به من گفت: على بن ابى طالب عليه السلام ، مرا در [ ماليات ]منطقه بزرگ شاپور، ۱ به كار گرفت و فرمود: «مبادا كسى را براى گردآورى درهمى، تازيانه زنى و يا روزى يا لباس تابستانى و زمستانى و يا چارپايانِ كار آنها را به فروش گذارى؛ و براى گرفتن درهم، شخصى را مگُمار».
آن مرد گفت كه گفتم: اى امير مؤمنان! اگر چنين باشد، دست خالى نزد تو برگردم، چنان كه دست خالى از نزد تو رفتم!
فرمود: «گرچه همان گونه كه رفته اى، بازگردى. واى بر تو! همانا ما مأموريم كه زيادى را از مردم، بستانيم». ۲

۲۰۹.تاريخ دمشق ـ به نقل از عبدالملك بن عمير ـ :مردى از ثقيف، به من خبر داد كه على عليه السلام او را بر نواحى عُكْبَرا ۳ به كار گماشت (در آن منطقه، نمازگزار، ساكن نبود) و به من در حضور آنان فرمود: «ماليات را كامل از آنان بستان. مبادا در تو نرمش (و سستى) ببينند». سپس فرمود: «هنگامى كه ظهر شد، نزد من آى».
نزد او رفتم. در آن جا دربانى كه جلوى مرا بگيرد، نيافتم. ديدم او نشسته و جلويش ظرفى است و كوزه آب. كيسه اش را خواست . پيش خود گفتم: مى خواهد بر من، منّت گذارد و گوهرى برايم بيرون آورد، چرا كه نمى دانستم در آن چيست. آن گاه ديدم كه كيسه، مُهر شده است. مُهر را شكست. در آن، سويق ۴ بود. آن را بيرون آورد و در ظرف ريخت و بر آن، آب ريخت. سپس خود از آن نوشيد و به من هم نوشانيد.
تاب نياوردم. بدو گفتم: اى امير مؤمنان ! در عراق، چنين رفتار مى كنى؟! خوراك

1.از توابع بغداد .

2.السنن الكبرى : ۹ / ۳۴۵ / ۱۸۷۳۶ ، اُسد الغابة : ۴ / ۹۸ / ۳۷۸۹ ، كنز العمّال : ۴ / ۵۰۱ / ۱۱۴۸۸ .

3.منطقه اى در ده فرسخى بغداد.

4.غذايى كه از آرد گندم و جو تهيه مى شود .

  • نام منبع :
    سياست نامه امام علي عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: سید محمد کاظم طباطبایی و سید محمود طباطبایی نژاد، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4599
صفحه از 435
پرینت  ارسال به