به پايان برده اند. همانا از خوبى كار، سؤال شوند. ^۱

۱۸۵.الكافى ـ به نقل از امّ حسن نخعى ـ :امير مؤمنان از كنارم گذشت و پرسيد: «امّ حسن! چه مى كنى؟».
گفتم: ريسندگى مى كنم.
فرمود: «بدان كه حلال ترين كسب و كار است» يا فرمود: «از حلال ترين كسب و كارهاست». ^۲

۱۸۶.تفسير العياشى ـ به نقل از محمد بن خالد ضَبّى ـ :ابراهيم نخعى، بر زنى گذشت كه صبحگاه، بر درِ خانه اش نشسته بود و او را امّ بكر مى ناميدند و در دستش دوكى بود كه با آن، ريسندگى مى كرد. ابراهيم گفت: اى امّ بكر! ديگر پير شده اى. آيا وقت آن نرسيده كه دوك را بر زمين گذارى؟
امّ بكر گفت: چگونه آن را بر زمين بگذارم كه شنيدم على بن ابى طالب، پيشواى مؤمنان، مى فرمود: «ريسندگى از گواراترين كسب و كارهاست» . ^۳

ر . ك : ص ۲۵۵ (توسعه تجارى) .

۵ / ۵

توسعه تجارى

۱۸۷.امام على عليه السلام :به تجارت بپردازيد كه تجارت، سبب بى نيازى شماست از آنچه در دست ديگران است. ^۴

۱۸۸.امام على عليه السلام ـ به بردگان آزاد شده ـ :تجارت كنيد. خداوند به شما بركت دهد. به درستى كه از پيامبر خدا شنيدم كه مى فرمود: «روزى، ده قسمت است . نُه

[ از رحمت خويش] دور سازد. ^۱

۱۸۰.امام على عليه السلام :به درستى كه گذران زندگى مردم، در پنج امر است: حكمرانى ، آبادانى ، تجارت ، اجاره، و ماليات ها... امّا توجيه و راهنماى آبادانى، اين سخن خداوند است كه: «هُوَ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا ؛ ^۲ او شما را از زمين، پديد آورد و از شما آبادانى آن را خواست». [ اين آيه] به ما مى فهماند كه خداوندِ سبحان، بندگانش را به آبادانى زمين، فرمان داده است تا گذرانِ زندگى شود با آنچه از زمين مى رويد از دانه ها ، ميوه ها و مانند آن از چيزهايى كه خداوند، سبب گذرانِ زندگى بندگان قرار داده است. ^۳

۱۸۱.امام باقر عليه السلام :به درستى كه على عليه السلام به فرماندهان لشكر مى نوشت: «شما را به خدا سوگند كه مبادا كشاورزان، از جانب شما مورد ستم واقع شوند». ^۴

ر . ك : ص ۲۶۴ (گرفتن ماليات) . توسعه اقتصادى در قرآن و حديث / كشاورزى.

۵ / ۴

توسعه صنعتى

۱۸۲.امام على عليه السلام :حرفه آدمى گنج است. ^۵

۱۸۳.امام على عليه السلام :خداوند عز و جل ، صاحب حرفه امانتدار را دوست مى دارد. ^۶

۱۸۴.امام على عليه السلام ـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :به دنبال سرعت انجام كار مباش؛ بلكه كيفيت نيكو را بجو. به درستى كه از مردم نپرسند در چند روز، كار را