197
سياست نامه امام علي عليه السلام

لِگام آن را به دست گرفته اند ، كه آنان را به بهشت مى رساند . حقّ و باطلى هست و هريك را طرفدارانى. اگر باطل بسيار گردد، در گذشته نيز چنين شده است و اگر حق، اندك شود ، شايد [ روزى قدرت يابد] ؛ ولى كم است آنچه رو گردانده ، رو آورد . ۱

۶۵.امام على عليه السلام ـ پس از آن كه با او بيعت شد و گروهى از صحابيان به وى گفتند:چه شود آنان را كه بر عثمان شوريدند ، كيفر دهى؟ ـ : برادران! چنين نيست كه آنچه را شما مى دانيد ، ندانم ؛ امّا نيروى من كجاست؟ گروه شورشگر با اين ساز و برگ و توانمندى ، بر ما مسلّط مى شوند و ما بر آنان ، سلطه نمى يابيم .
اينان اند كه بردگان شما با آنها به پا خاسته اند و باديه نشينانِ شما به آنان پيوسته اند . آنان ، در ميان شما به سر مى برند و هر گونه كه بخواهند شما را مى آزارند . آيا بر آنچه مى خواهيد ، قدرتى سراغ داريد؟ اين كار ، كارى است جاهلى و اين مردم هنوز ريشه در جاهليت دارند . مردم نسبت به اين كار (اگر اتّفاق افتد) ، چند دسته اند: گروهى مانند شما باور دارند ، و گروهى بدانچه شما باور داريد ، اعتقادى ندارند ، و گروه سومى ، نه اين عقيده را دارند و نه آن را . پس شكيبايى كنيد تا مردم ، آرام گيرند و دل ها در جاى خود قرار گيرد و حق ها با مدارا گرفته شود . مرا

1.نهج البلاغة : خطبه ۱۶ ، الكافى : ۸ / ۶۷ / ۲۳ . در كتاب الكافى ، على بن رئاب و يعقوب سرّاج به نقل از امام صادق عليه السلام اين سخن را از على عليه السلام روايت كرده اند؛ ليكن در اين كتاب، حديث از «الاّ و ان بليّتكم...» آغاز شده و پس از جمله «فأوردتهم الجنّة» ، اين عبارت را اضافه بر نهج البلاغه آورده است: «درهاى بهشت به روى آنان گشوده شد و بوىِ خوش آن را دريافتند و به آنان گفته شد : به درآييد در سلامت و امنيت. بدانيد! در اين كار بر من پيشى گرفت آن كه با او شركت نداشتم و بدو [ حكومت را ]نبخشيدم و نسبت بدان ، جايگاهى نداشت ، مگر پيامبرى مبعوث گردد. بدانيد! پيامبرى پس از محمّد صلى الله عليه و آله نيست. بر لب پرتگاه آتش قرار گرفت و او را به دوزخ افكند» . سيد رضى گفته است: زيبايى اين سخن كوتاه ، چندان است كه زيبايى شناسان از آن، درمانند. بهره مندى از شگفتى اش بيش از به شگفتى درآمدن بدان است و زياده بر آنچه گفتيم ، در فصاحت تا بدان پايه است كه زبان در وصف آن ، درماند و انديشه آدمى ، خود را به ژرفاى آن نرساند و اين نكته را كه گفتم ، نداند جز كسى كه در اين صنعت ، بسى توسن فكرت رانَد ، «و در نيابد آن را، مگر مردم دانا»...


سياست نامه امام علي عليه السلام
196

مى هراسم كه در سستى به سر ببريد و بر من ، جز تلاش وكوشش، چيزى نيست .
آگاه باشيد! نيكانِ خاندان من و پاكيزگان تبارِ من ، در كوچكى ، بردبارترينِ مردم و در بزرگى ، داناترين آنان اند . آگاه باشيد! ما خاندانى هستيم كه از دانش الهى ، علم آموختيم و به فرمان او حكم مى رانيم و به سخنِ راست پايبنديم . اگر از ما پيروى كنيد ، با بينايى ما راه يابيد ، و اگر چنين نكنيد ، خداوند ، شما را با دستان ما نابود سازد . بيرق حق به همراه ماست . آن كه در پى آن آيد ، [ به ما] رسد و آن كه از آن بازمانَد ، نابود گردد .
آگاه باشيد! به واسطه ما نقص و كاستى مؤمنان ، جبران شود و به سبب ما گردنبند خوارى از گردن هاى شما كنار رود . [ هدايت] با ما آغاز شود و نه شما ، و با ما ختم شود نه شما . ۱

۶۴.امام على عليه السلام ـ از سخنرانى اش در مدينه به هنگامى كه با او بيعت شد ـ :آنچه مى گويم ، بر عهده مى گيرم و خود ، بدان ضامنم . آن كه از عقوبت هاى مقابل ديدگانش عبرت گيرد ، تقوا او را از فرو افتادن در شبهه ها نگه دارد .
بدانيد كه آزمون شما مانند روزى كه خداوند ، پيامبرش را برانگيخت ، بازگشته است . سوگند به كسى كه او را به حق برانگيخت ، به هم در خواهيد آميخت و غربال مى شويد و زير و رو خواهيد شد ، مانند آنچه در ديگ ، بالا و پايين رود ، تا اين كه پايينى ها رو آيند و بالايى ها پايين روند ؛ گروهى كه واپس مانده اند ، پيش برانند و آنان كه پيش افتاده بودند ، واپس مانند .
به خدا سوگند ، سخنى را نپوشاندم و دروغى بر زبان نراندم . از اين موقعيت و چنين روزى آگاهم كرده اند . هان ، اى مردم! خطاكارى ها چون اسبان چموش اند كه خطاكاران ، بر آن سوار شده و عنان گشاده اند تا سوار خود را به آتش درافكنند .
هان اى مردم! پرهيزگارى، مركب هايى است رام كه پرهيزگاران ، بر آن سوار شده،

1.الإرشاد : ۱ / ۲۳۹ ، نثر الدرّ : ۱ / ۲۷۰ ، البيان والتبيين : ۲ / ۵۰ ، العقد الفريد : ۳ / ۱۱۹ .

  • نام منبع :
    سياست نامه امام علي عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: سید محمد کاظم طباطبایی و سید محمود طباطبایی نژاد، ترجمه: مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1381
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4505
صفحه از 435
پرینت  ارسال به