هدف قرار دهيد و قلب آن را نشانه بگيريد ؛ چرا كه شيطان، شتر سركش را سوار شده و بازوانش را گسترانيده است؛ دستى را براى حمله پيش دارد و پايى را براى فرار، به عقب گذارد. پس استوار باشيد و پايدار، تا نور حق بر شما پرتو افكنَد ، وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَكُمْ وَ لَن يَتِرَكُمْ أَعْمَــلَكُمْ؛ ^۱ كه شما برتريد و خدا با شماست و از پاداش كردارتان نخواهد كاست ». ^۲

۴۷۲.امام على عليه السلام :پرچم هايتان را به اين سو و آن سو متمايل مكنيد و اطراف آن را خالى مكنيد و آن را جز به دستِ دلاورمردان مسپاريد ؛ چرا كه پاسداران شرافت و آبرو، و شكيبا به هنگام فرود آمدن بلاها، گِردِ پرچم حلقه مى زنند... و بدانيد كه پاسداران، كسانى اند كه گِرد پرچم هاى خود، حلقه زنند و اطراف آن را نگه دارند و پيش و پس آن مى گردند و آن را ضايع نمى سازند؛ نه از آنْ پس مى مانند كه آن را به دشمن بسپارند، و نه از آن پيش مى افتند كه تنهايش گذارند. ^۳

ب ـ آرايش سپاه

۴۷۳.دعائم الاسلام ـ درباره على عليه السلام ـ :او به هنگامى كه براى نبرد آماده مى شد، براى سپاه، [ يگان هاى ] راست و چپ و ميانه قرار مى داد كه خود، در ميانه بود و براى آنها رابط هايى معيّن مى كرد، و پيشروانى جلو مى فرستاد ، و آنان را به آهسته سخن راندن و نيايش و خاطرجمعى و بيرون كشيدن شمشيرها و آشكار ساختن توان و نيرو، دستور مى داد، و به اين كه هر گروهى بر جاى خود قرار گيرد و اين كه هر كس يورش بَرَد، پس از يورش، به جاى خود برگردد. ^۴

۴۷۴.دعائم الاسلام ـ درباره على عليه السلام ـ :به درستى كه او به هنگامى كه عازم

گردآورده ، يكى كنيد. چابك سواران، در بازگرداندن فراريان به سوى جمعيت و لشكر، شتاب كنند، و هركس در مخفيگاه هاست، به سوى شما كوچ كند . وقتى كناره هاى لشكر گِرد آمد و نيرو و توان به شما رسيد و حالت شكست خوردگى از ميان شما رخت بربست ، لشكر را به فرماندهان بسپاريد و جهت ها (يگان ها) را استوار سازيد و نبرد كنيد؛ و از خداوند يارى جوييد و شكيبايى كنيد كه در پايدارى به هنگام شكست و يورش مردى دلاور بر دشمن ، پاداشى بزرگ است. ^۱

۴۷۱.تاريخ دمشق ـ به نقل از ابن عباس ـ :زنان عقيم شدند از اين كه مانند امير مؤمنان، على بن ابى طالب بزايند. به خدا سوگند، نديدم و نشنيدم كه رئيسى با وى مقايسه شود. او را به هنگام نبرد صفّين ديدم كه بر سرش عمامه اى بود كه دو طرفش را رها كرده بود. دو چشمانش گويا به سان دو چراغ درشت بود. او بر گروهى اندكْ ايستاده بود و آنان را به نبردْ وا مى داشت تا به من رسيد ، در حالى كه من در لابه لاى مردم بودم.
پس فرمود: «اى گروه مسلمانان! خشيت [ از خدا ]را احساس كنيد، صداها را پايين آوريد، آرامش را بر تَن كنيد، نيزه ها را به كار گيريد ^۲ و پيش از كشيدن شمشير، آن را به حركت آوريد و از چپ و راست، شمشير زنيد و با تيزى اش ضربه زنيد، و شمشيرها را با گام ها و تيرها را با نيزه ها هماهنگ سازيد. به درستى كه در ديد خداوند و همراه پسرعموى پيامبر او قرار گرفته ايد.
پى در پى حمله كنيد و از فرار، شرم كنيد؛ چرا كه آن، ننگى است كه در نسل ها و گروه ها باقى مانَد، و آتشى است در روز رستاخيز.
خود را خرّم و سرخوش داريد و با آسانى و سبُك جانى به سوى مرگْ گام برداريد. لشكر انبوهِ [ دشمن] و خيمه اى را كه طناب هايش به اطراف كشيده شده ،