پيش از امام على عليه السلام پيامبر اسلام نيز اين خطر را براى مردم، چنين بازگو كرده بود كه:
يا أيُّهَا النّاسُ! إنَّ اللّهَ يَقولُ لَكُم: مُروا بِالمَعروفِ وَانهَوا عَنِ المُنكَرِ، قَبلَ أن تَدعوا فَلا اُجيبَ لَكُم و تَسأَلوني فلا اُعطِيَكُم، وتَستَنصِروني فَلا أنصِرَكُم . ^۱ اى مردم! خداوند به شما مى فرمايد: به خوبى فرمان دهيد و از زشتى باز داريد، پيش از آن كه دعا كنيد و دعايتان را مستجاب نكنم و از من بخواهيد و به شما نبخشم و از من يارى طلبيد و يارى تان نرسانم .
خطر ترك فريضه امر به معروف و نهى از منكر، براى تداوم انقلاب اسلامى، به حدّى است كه امام على عليه السلام تا آخرين لحظات زندگى، مردم را از آن برحذر مى داشت و در آخرين جمله وصيت نامه اش فرمود:
لا تَترُكُوا الأَمرِ بِالمَعروفِ وَالنَّهيَ عَنِ المُنكَرِ، فَيُوَلّى عَلَيكُم شِرارُكُم، ثُمَّ تَدعونَ فَلا يُستَجابُ لَكُم . ^۲ امر به معروف و نهى از منكر را رها نكنيد، تا پليدان بر شما مسلّط گردند و آن گاه ، دعا كنيد و مستجاب نشود .
در ادامه خطبه قاصعه، امام عليه السلام پس از تنبّه دادن به خطر ترك امر به معروف و نهى از منكر و پشت كردن به ارزش ها براى آينده امّت، تصريح مى كند كه هم اكنون، جامعه اسلامى با اين مشكل روبه روست. بنابراين، اگر علاج نگردد، مردم بايد در انتظار سلطه اشرار باشند:
ألا و قَد قَطَعتُم قَيدَ الإِسلامِ و عَطَّلتُم حُدودَهُ وأمتُّم أحكامَهُ . ^۳ بدانيد كه شما رشته اسلام را گسستيد و حدود آن را معطّل گذارديد و احكام آن را ميرانديد .

شد، و روزى كه جامعه اسلامى از ارزش هاى دينى روى گردانَد و به چيزى جز اسلامْ پناه بَرد، نصرت الهى را از دست خواهد داد، در پيكار با دشمنان خارجى، فرو خواهد ماند، حكومت محمّدى و علوى شكست خواهد خورد، اشرار بر جامعه اسلامى سلطه خواهند يافت و دعاى نيكان، مستجاب نخواهد شد.
امام عليه السلام در ادامه خطبه قاصعه و سخنانى كه گذشت، در اين باره چنين فرمود:
إنَّكُم إن لَجَأتُم إلى غَيرِهِ حارَبَكُم أهلُ الكُفرِ، ثُمَّ لا جَبرائيلُ و لا ميكائيلُ و لا مُهاجِرونَ ولا أنصارٌ يَنصُرونَكُم إلاّ المُقارَعَةَ بِالسَّيفِ حَتّى يَحكُمَ اللّهُ بَينَكُم.
وإنَّ عِندَكُمُ الأَمثالَ مِن بَأسِ اللّهِ وقَوارِعِهِ و أيّامِهِ ووقائِعِهِ. فَلا تَستَبطِئوا وَعيدَهُ جَهلاً بِأَخذِهِ، و تُهاوُنا بِبَطشِهِ، ويَأسا مِن بَأْسِهِ.
فَإِنَّ اللّهَ سُبحانَهُ لَم يَلعَنِ القَرنَ الماضِيَ بَينَ أيديكُم إلاّ لِتَركِهِمُ الأَمرَ بِالمَعروفِ وَالنَّهيَ عَنِ المُنكَرِ . فَلَعَنَ اللّهُ السُّفَهاءَ لِرُكوبِ المَعاصي، وَالعُلَماءَ لِتَركِ التَّناهي. ^۱ و اگر شما به چيزى جز اسلامْ پناه بريد، كافران با شما پيكار خواهند كرد. آن گاه، نه جبرئيل مانَد و نه ميكائيل و نه مهاجران و نه انصار كه شما را يارى كنند، جز شمشير بر يكديگر زدن، تا خدا ميان شما داورى كند.
و همانا نمونه ها و داستان ها در دسترس شماست از عذاب خدا و سختى هاى او و روزهاى الهى و رُخدادهايش.
سپس وعده عذاب را دير مى انگاريد به بهانه ناآگاهى از كيفر او و سبك شمردن انتقام او و ايمن بودن از كيفرش، كه همانا خداى سبحان، [مردم ]دوران گذشته را كه پيش از شما بودند، نفرين نكرد، جز براى آن كه امر به معروف و نهى از منكر را وا گذاشتند.
پس خدا ، بى خردان را به خاطر انجام دادن معصيت ها ، و خردمندان را به جهت رها كردن نهى از منكر، لعنت كرد.