بنا بر اين، حسادت، همواره نشانه ضعف اخلاق و فقر شديد عاطفه به شمار آمده است. فرد حسود، پيوسته بر آن است تا خلأ باطنى خود را كه آن را غالباً احساسات گران بار حقارت و خودكم بينى اشغال كرده است، به گونه اى پر سازد.
در بحث علّت شناسى حسادت، به اين موضوع از زاويه اى ديگر پرداخته خواهد شد.
۹ . احساس بُخل
امام على عليه السلام مى فرمايد:
اَلْحاسِدُ... بَخيلٌ بِما لا يَمْلِكُهُ . ۱ حسود... به آنچه مالك آن نيست ، بخل مى ورزد.
از اين حديث مى توان شدّت بخل حسود را درك كرد؛ زيرا آن كه به مالى كه متعلّق به او نيست، بخل مى ورزد، به مال خود چه بخلى مى تواند داشته باشد!؟ از اين رو در بعضى از احاديث، براى حسود، واژه « شُحّ (بخل شديد) » به كار رفته است . امام على عليه السلام مى فرمايد:
اَلْحَسَدُ عَيْبٌ فاضِحٌ وَ شُحٌّ فادِحٌ . ۲ حسد، عيبى است كه موجب فضاحت مى شود و بُخلى ، سنگين (شاق) است.
سعدى در گلستان خود مى نويسد:
حسود، از نعمت حق بخيل است و بنده بى گناه را دشمن مى دارد.
مردكى خشك مغز را ديدمرفته در پوستين صاحب جاه
گفتم: اى خواجه! گر تو بدبختىمردمِ نيك بخت را چه گناه؟ ۳